Spanning tussen lokaal en landelijk CDA over soepeler kinderpardon
Lokale afdelingen van het CDA scharen zich achter een pleidooi voor verruiming van het kinderpardon. Zij willen dat asielkinderen die hier al langer dan vijf jaar zijn, een verblijfsvergunning krijgen. Landelijk is CDA tegen versoepeling van deze regeling.
Eén op de vijf gemeenten heeft zich aangesloten bij een oproep aan VVD-staatssecretaris Harbers (vreemdelingenzaken). Deze 75 gemeenten willen dat hij een oplossing vindt voor de naar schatting vierhonderd kinderen die hier geworteld zijn en worden bedreigd met uitzetting, zoals het Armeense gezin Tamrazyan dat nu kerkasiel krijgt in Den Haag.
In ongeveer driekwart van deze ‘kinderpardongemeenten’ stemde het lokale CDA in met een motie waarin de gemeenteraad de staatssecretaris oproept tot een humaner pardon. Lokale fracties van regeringspartijen D66 en ChristenUnie zijn vaak de initiatiefnemer, al dan niet met het CDA. Een enkele keer stemde ook de lokale VVD-fractie in met zo’n motie tot versoepeling van de regeling, die sinds 2013 bestaat. Daarmee staan ze lijnrecht tegenover hun landelijke collega’s.
Het levert spanning op met ‘Den Haag’, erkent CDA-fractievoorzitter Wim van der Kruijff uit Dordrecht, waar het CDA begin oktober een dergelijke motie steunde. “Gemeenten zitten met concrete gezinnen en onrust in de samenleving.”
Onzekerheid
Van der Kruijff staat achter het kabinetsbeleid om de asielprocedure sneller te maken. “We moeten voorkomen dat gezinnen jarenlang in onzekerheid verkeren. Maar daar helpen we die vierhonderd kinderen nu niet mee. Een verblijfsvergunning voor hen móet kunnen, ze hebben een huis, zitten hier op school, ze zijn feitelijk ingeburgerd.”
Volgens de fractievoorzitter zijn er weinig onderwerpen waarover de Tweede Kamerfractie van het CDA en de lokale afdelingen zo van mening verschillen
Het kinderpardon was voor D66 en ChristenUnie een van de kwesties in de formatie vorig jaar waarop ze hun politieke verlies moesten nemen. CDA en VVD wilden geen verruiming. Het pardon werd in 2017 slechts tien keer toegekend op honderd aanvragen. Vooral het zogenoemde meewerkcriterium zou volgens critici te streng zijn. Asielgezinnen zouden hier eigenlijk alleen aan kunnen voldoen wanneer ze al vertrokken zijn naar het land van herkomst.
#ZeZijnAlThuis
De lijst met kinderpardongemeenten is een initiatief van burgerbeweging De Goede Zaak. Na de formatie startte zij met kinderrechtenorganisatie Defence for Children de actie #ZeZijnAlThuis. Deze campagne kreeg nieuwe brandstof na de hoogoplopende emoties rond de Armeense kinderen Lili en Howick, die in september op de valreep mochten blijven van de staatssecretaris. Hun moeder heeft uitzetting meermalen tegengewerkt.
Alle kinderen toelaten gaat te ver, maar iedereen snapt dat deze kinderen hier geworteld zijn
Het CDA houdt aankomende zaterdag zijn najaarscongres in Groningen. De afdeling Meppel zint met een paar andere Drentse gemeenten nog op een resolutie voor versoepeling. Asielregels zijn er weliswaar niet voor niets, zegt fractievoorzitter Sandra Wolvekamp-Bloemert, maar het belang van het kind moet zwaarder wegen. Volgens haar zijn er weinig onderwerpen waarover de Tweede Kamerfractie van het CDA en de lokale afdelingen zo van mening verschillen.
Het congres is dé plek om stevig over het kinderpardon te discussiëren, vindt ook haar collega Nicolien de Geus van het CDA in Culemborg. Daar woonde jarenlang het Oekraïense gezin Andropov, dat in juli na een lange juridische strijd werd uitgezet. De twee oudste zoons maken nu in Culemborg hun school af. “Alle kinderen toelaten gaat te ver, maar iedereen snapt dat deze kinderen hier geworteld zijn.”
De opties van Harbers
Het kerkasiel van het Armeense gezin Tamrazyan, dat met uitzetting wordt bedreigt, werpt opnieuw de vraag op wat er moet gebeuren met de naar schatting 400 asielkinderen en hun gezinsleden die al langer dan vijf jaar in Nederland zijn. Wat zijn de opties voor de staatssecretaris?
Uitzondering maken
Voor de Armeense kinderen Lili en Howick maakte de staatssecretaris in september gebruik van zijn discretionaire bevoegdheid. Hij gaf hun op het nippertje een verblijfsvergunning. Ook al heeft Harbers al tientallen keren zijn ‘genade-oordeel’ gegeven, het is onwaarschijnlijk dat hij dit voor vierhonderd kinderen gaat doen. Het zijn er te veel om te spreken van uitzonderingen.
Voor- en tegenstanders van een ruimer asielbeleid verbaasden zich destijds al over de gang van zaken bij Lili en Howick. Het lijkt een keerpunt in de discussie over gewortelde kinderen. Kamerleden vroegen zich af of er toch geen precedent werd geschapen. “Er zijn veel schrijnender gevallen bekend bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst”, zei CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg vorige maand.
Die ervaring heeft ook Marjon Peeters, tot voor kort voorzitter van de specialistenvereniging van migratierechtadvocaten. Peeters hoorde dat collega’s na Lili en Howick meteen oudere zaken zijn gaan afstoffen. “Wij én de IND kregen schrijnender gevallen op ons bureau. Dat is een feit. Als Harbers niets doet, wachten straks vele nieuwe rechtszaken.”
Peeters onderzocht eerder de vele dossiers van zaken waarin om een uitzondering werd gevraagd wegens schrijnende omstandigheden. Ze kwam tot een opvallende conclusie: ook al is de discretionaire bevoegdheid bedoeld voor individuele gevallen, er is wel degelijk sprake van consistent beleid. En daar zullen advocaten gebruik van maken, zegt ze.
Kinderpardon verruimen
Wil Harbers een reeks nieuwe uitzetdrama’s of rechtszaken voorkomen, dan zal hij dus met nieuw beleid moeten komen. Maar verruiming van het kinderpardon, een regeling uit 2013, ligt gevoelig in de coalitie. Tegelijkertijd is het aantal aanvragen voor dit pardon sterk afgenomen, volgens Peeters omdat er nauwelijks kans op succes is.
Belangen van het kind
Een alternatief is de belangen van het kind zwaarder laten wegen in de asielprocedure. PvdA, GroenLinks en regeringspartij ChristenUnie werken daarom aan een initiatiefwet van deze strekking. Peeters vindt dit een reële optie. Het belang van het kind is ook in Europese asielzaken aan een opmars bezig, stelt zij, via het Europese ‘recht op respect voor gezinsleven’. Nu telt ook zwaar of de ouders meewerken aan uitzetting.
Uitzetten
Een deel van de gezinnen die uitgeprocedeerd waren en vergeefs een beroep hebben gedaan op het kinderpardon, is de afgelopen jaren toch uitgezet. Een voorwaarde daarvoor is wel dat het land van herkomst meewerkt. Het kabinet wil nu allereerst de asielprocedure beter en sneller maken om te voorkomen dat kinderen zich hier wortelen. Tot die tijd blijven er zeker vierhonderd kinderen over die ervoor zorgen dat Harbers zich telkens weer voor dit dilemma gesteld ziet.
Lees ook
PKN steunt estafettedienst tegen uitzetting van Armeens gezin
De Protestantse Kerk in Nederland steunt het kerkasiel dat de Haagse PKN-gemeente verleent aan het Armeense gezin Tamrazyan. De voorman van de PKN, scriba René de Reuver, gaat vandaag voor in de estafettedienst die de kerk houdt om uitzetting van het gezin te voorkomen.