Op papier is het aardig geregeld, maar een goede evacuatie is niet mogelijk bij een kernramp
Als Nederland, België en Duitsland niet vaker samen oefenen en beter overleggen, is de bevolking niet optimaal beschermd bij een kernongeval in de grensregio.
Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid in zijn vandaag verschenen rapport ‘Samenwerken aan nucleaire veiligheid’. De plannen voor crisisbeheersing zijn niet goed op elkaar afgestemd en houden te weinig rekening met het grensoverschrijdende karakter van een grote nucleaire ramp. De landen moeten vaker samen oefenen en hun communicatie beter op elkaar afstemmen.
De raad begon anderhalf jaar geleden aan dit onderzoek vanwege de onrust onder de bevolking over incidenten in de Belgische kerncentrales van Doel en Tihange. De oude centrales werden regelmatig stilgelegd en rapporten over haarscheurtjes in de reactorvaten zaaiden twijfel over hun veiligheid.
De raad twijfelt niet aan de kwaliteit van het toezicht door de Belgische en internationale instanties
De raad heeft zich in zijn onderzoek niet op die veiligheid zelf gericht, maar zegt niet te twijfelen aan de kwaliteit van het toezicht door de Belgische en internationale instanties. Ook zijn de Nederlandse overheid en de nationale toezichthouder, de ANVS, goed geïnformeerd over de aard van de incidenten en vertrouwden zij op het Belgische oordeel. Maar, schrijft de raad, die informatie-uitwisseling was zeer vakinhoudelijk en ging over de hoofden van de burgers heen. Nederland zou meer oog moeten hebben voor de zorgen van de bevolking.
Tegenstrijdige instructies
Bij de voorbereiding op een ernstig kernongeval zouden de landen juist meer oog moeten hebben voor elkaar; de OVV keek hiervoor ook naar de kerncentrale in Borssele en die in het Duitse Emsland, over de grens bij Emmen. De geplande maatregelen verschillen per land – bij de verstrekking van jodiumtabletten bijvoorbeeld of het tijdstip waarop de bevolking wordt geïnformeerd – waardoor burgers in grensregio’s tegenstrijdige instructies kunnen krijgen. Het zou goed zijn als er één loket kwam waar burgers informatie kunnen vinden over hetgeen zij moeten doen in geval van een kernongeval.
Verantwoordelijk staatssecretaris Stientje van Veldhoven onderschrijft het belang van samenwerking en afstemming met de buurlanden. “We moeten al het mogelijke doen om incidenten bij kerncentrales met grensoverschrijdende gevolgen te voorkomen”, zei ze in een eerste reactie.
De intenties zijn er, op papier is het best aardig geregeld, maar een adequate, goed georganiseerde grootschalige evacuatie is niet mogelijk
Volgens antikernenergieorganisatie Wise maakt het rapport ‘glashelder’ dat papieren voorbereidingen op een grote nucleaire ramp in de praktijk niet zullen werken. “Het rapport bevestigt het beeld: de intenties zijn er, op papier is het best aardig geregeld en zijn er voldoende protocollen en plannen. Maar een adequate, goed georganiseerde grootschalige evacuatie is niet mogelijk”, aldus Wise.
Lees ook:
Onrust over de Belgische kerncentrale Tihange. 'Als het misgaat, is er geen ontkomen aan. Wij kunnen snel in de auto stappen, maar de Belgen hebben allang de A2 verstopt en dan mogen wij proberen via landweggetjes voor de nucleaire wolk uit te rijden'.