Zet Defensie in tegen de grootste dreiging: klimaatverandering

Toenmalig commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp noemde in 2016 klimaatverandering de grootste bedreiging van onze tijd. Klimaatverandering leidt tot stormen, overstromingen en extreme watertekorten, waardoor gewapende conflicten, migratiestromen en extremisme ontstaan. Ook de rechterlijke macht luidde onlangs, in de Urgenda-zaken, de alarmbel met betrekking tot klimaatverandering. Volgens het gerechtshof moet worden gesproken van een reële dreiging van gevaarlijke klimaatverandering, waardoor ernstig risico’s ontstaan.

In de onlangs gepresenteerde toekomstvisie van Defensie zijn vijf investeringsprioriteiten voor de krijgsmacht bepaald. Vier daarvan betreffen conventioneel wapentuig als tanks en houwitsers. De vijfde investeringsprioriteit is het cyberdomein. Volgens de Grondwet is de krijgsmacht er ten behoeve van de verdediging en ter bescherming van onze belangen, alsmede ter bevordering van de internationale rechtsorde.

Poedel

Ondanks de bedreiging door klimaatverandering en ondanks dat die leidt tot zeer ernstige verstoring van de internationale rechtsorde, zijn vier van de vijf investeringsprioriteiten nog steeds gericht op ‘de oorlog van gisteren’.

Ter onderbouwing van het investeren in conventionele slagkracht wordt vaak op de Russische dreiging gewezen. Dat Rusland zich in het communicatie- en informatiedomein heimelijk, assertief en dreigend gedraagt, lijkt me aannemelijk. De dreiging van een conventionele oorlog met Rusland is echter te verwaarlozen. Poetin zou wel gek zijn om het aan de stok te krijgen met de Navo, want dan tekent hij zijn eigen doodvonnis.

Naar analogie met het dierenrijk is het budget van de Amerikaanse krijgsmacht te vergelijken met een leeuw, dat van Rusland met een grote poedel. Als de leeuw tegen de poedel zegt dat hij met zijn poten van de eekhoorn en de muis moet afblijven, laat het zich raden dat de poedel blijft zitten. Dat Navo-landen als Nederland en Polen of de Baltische staten zich moeten voorbereiden op een oorlog met Rusland, is dan ook niet meer dan een frame om investeringen te promoten waar vooral aandeelhouders van de wapenindustrie bij zijn gebaat.

Vluchtelingenstromen

Laten we de 10 miljard euro belastinggeld die aan de krijgsmacht wordt gespendeerd constructiever besteden, door de krijgsmacht in te zetten als instrument tegen de gevolgen van klimaatverandering. Zelf pleit ik daarbij voor Defensie als expeditionaire watermanagementorganisatie; ingenieurs, technici en waterbeheerspecialisten die bijdragen aan het irrigeren van droge gebieden en het helpen van door overstromingen getroffen landen met hun waterhuishouding, ter preventie van conflicten en vluchtelingenstromen. Dit past de Nederlandse volksaard als een handschoen.

Vliegtuigen, schepen en helikopters brengen de expeditionaire watermanagementorganisatie van A naar B. Om ook in onveilige gebieden te kunnen optreden wordt de beveiliging geleverd door een adequate troepenmacht. Een aanzienlijk deel van de huidige krijgsmacht kan dan in stand blijven. Er zal vooral geïnvesteerd moeten worden in kennis en opleiding.

In het verlengde daarvan kan, in samenwerking met de technische sector, onze krijgsmacht bovendien gaan gelden als aanjager en ontwikkelaar van technologieën om duurzame energie te benutten. Niet alleen wordt de expeditionaire watermanagementorganisatie daardoor minder afhankelijk van logistieke aanvoerlijnen, maar ook worden wij in het kielzog van die ontwikkelingen minder afhankelijk van Russisch gas en Saudische olie. Want als we echt zo bang zijn voor de poedel, waarom ontworstelen we ons dan niet aan zijn economische macht? 

Lees ook:
De cyberoorlog met Rusland is een feit. Maar wat betekent dat precies?

Hoe ziet oorlog eruit? Bommen, granaten, verwoeste steden, slagvelden met vele doden, vernietiging en ellende.  Maar is hacken vanuit een huurauto op een parkeerplaats bij een hotel ook oorlog?