Dit zou weleens het begin van een nieuwe protestgeneratie kunnen zijn

Over het precieze aantal scholieren lopen de schattingen uiteen, maar één ding is zeker: de opkomst bij de klimaatactie in Den Haag was veel hoger dan verwacht. De initiatiefnemers rekenden op zo’n 4000 jongeren. Volgens de politie kwam donderdag zeker het dubbele aantal demonstranten opdagen, volgens de organisatie waren het er zelfs 15.000.

Internationale beweging

De staking van Nederlandse jongeren is onderdeel van wat inmiddels lijkt uit te groeien tot een internationale klimaatbeweging. In Belgische steden gingen jongeren donderdag voor de vijfde donderdag op rij de straat op. Het zwaartepunt lag in Leuven, waar net als vorige week een kleine 15.000 deelnemers werden geteld. Ook in Duitsland, Frankrijk en Zwitserland voerden jongeren actie. De belangrijkste eisen zijn een snellere energietransitie, een hogere belasting voor vervuilende bedrijven en het aanpakken van de vleesindustrie door invoering van een vleestaks en het goedkoper maken van zaken als groente en noten.

Hoeveel landen zullen er volgen? De organisatie achter de klimaatmarsen, Youth for Climate, heeft opgeroepen tot een wereldwijde actie op 15 maart. De kans is groot dat die oproep gehoor vindt, denkt hoogleraar Geert Buelens, die aan de Universiteit Utrecht onderzoek doet naar protestbewegingen in de jaren zestig. Je zag toen dat jongeren zich onvoldoende gehoord voelden over iets dat ze buitengewoon aanging, zegt hij. “In de jaren zestig ging het onder meer over de Vietnamoorlog. Nu gaat het over het klimaat. Jongeren hebben geen stemrecht. Het is een democratisch probleem dat ouderen vandaag over het klimaat mogen stemmen en beleid kunnen tegenhouden, terwijl jongeren er de gevolgen van zullen ondervinden.”

Dat de klimaatacties in heel Europa nu een vlucht nemen, vindt hij begrijpelijk. “Tijdens de Vietnamoorlog dreigde het reële gevaar vooral voor de Amerikaanse jongeren die uitgezonden werden. Van klimaatverandering gaan jongeren allemáál de gevolgen ondervinden. Ik denk dat dit een grote internationale beweging kan worden.”

Typisch voor het activisme van vandaag

In de huidige klimaatmarsen ziet Buelens­­ verschillende dingen samenkomen die ‘typisch zijn voor het activisme van vandaag’: het snel verspreiden van initiatieven via internet, en de macht van het getal laten spreken. “Heel veel jonge mensen scharen zich hierachter. Verandering vindt natuurlijk niet van de ene op de andere dag plaats, maar het gevoel van urgentie neemt toe. Ook politici beginnen te beseffen dat het klimaat een heel belangrijk electoraal thema is. Dus dit heeft absoluut zin. In België kennen we de uitdrukking: ‘Waar is het feestje? Hier is het feestje!’ In Europa zeggen de jongeren nu: ‘Waar is het draagvlak? Hier is het draagvlak’.”

In het kader van de solidariteit tussen generaties vindt Buelens dat jongeren niet vanaf hun achttiende, maar al vanaf hun zestiende stemrecht zouden moeten krijgen. “We bevinden ons in een situatie waarin jongeren niets te zeggen hebben over sommige van de grootste dossiers die de samenleving bezighouden, namelijk klimaat en pensioenen. Dat is merkwaardig. Er zijn momenten dat je echt aan het systeem moet morrelen om verandering te generen. Het is goed dat er nu buiten de lijntjes wordt gekleurd.”

Lees ook: 

Duizenden scholieren hebben zich vandaag verzameld in Den Haag om te protesteren tegen het huidige klimaatbeleid. Met een dubbel zo hoge opkomst als verwacht is de organisatie in haar nopjes. “We gaan door tot er echt iets verandert.”

En: 

Zo heeft organisator Jorden (16) het klimaatprotest ervaren.