Pastorale Limburger Harrie Smeets wordt de nieuwe bisschop van Roermond
Na een lange en moeizame procedure is vandaag bekendgemaakt dat uiteindelijk de keus toch gevallen is op de meest voor de hand liggende kandidaat: Harrie Smeets wordt de nieuwe bisschop van Roermond, als opvolger van de vorig jaar afgetreden bisschop Wiertz. Paus Franciscus heeft de 57-jarige Smeets benoemd. Op 8 december wordt Smeets tot bisschop gewijd.
Wiertz kondigde vorig jaar mei aan dat hij, vanwege het bereiken van de 75-jarige leeftijd, bij paus Franciscus om zijn ontslag als bisschop had gevraagd. In december nam hij afscheid. Desalniettemin nam de zoektocht naar zijn opvolger veel tijd in beslag. Waarom het zo lang moest duren, wordt niet bekendgemaakt. Maar naar verluidt wilde de nuntius – de ambassadeur van het Vaticaan in Nederland – niets weten van de voordrachten die vanuit het bisdom Roermond en de Nederlandse bisschoppen waren gedaan. Het is aan de nuntius om, op basis van die voordrachten, een aantal namen aan het Vaticaan voor te leggen. Daar wordt uiteindelijk de knoop doorgehakt, waarna de paus de nieuwe bisschop benoemt.
Naar verluidt wilde de nuntius niets weten van de voordrachten die vanuit het bisdom Roermond en de Nederlandse bisschoppen waren gedaan
Een echte Limburger
Smeets vierde vorig jaar zijn 25-jarig priesterschap. Al die jaren werkte hij in de provincie Limburg. Hij was pastoor in Weert, Wessem, Maastricht en Venray en in die jaren kroop hij langzaam omhoog in de hiërarchie van het bisdom. In 2004 werd hij benoemd tot deken van Venray. Drie jaar geleden werd hij lid van het kathedraal kapittel van het bisdom Roermond, het hoogste adviescollege van de bisschop.
“Smeets is een echte Limburger, hij houdt van de provincie, van de tradities, van de volkscultuur. In al zijn jaren als geestelijke heeft hij alleen in die provincie gewerkt”, vertelt kerkhistoricus Peter Nissen. “Hij is een echt pastoraal figuur, van de gewone mensen. Een man in de lijn van paus Franciscus: geen hardliner in dogmatische kwesties. In Venray wordt hij op handen gedragen.”
Nissen denkt dat Smeets kan bijdragen aan het verder wegnemen van de spanningen die zijn veroorzaakt door de verhalen van seksueel misbruik door toenmalig bisschop Gijsen . In 2014, kort na het overlijden van Gijsen, verklaarde de klachtencommissie inzake seksueel misbruik binnen de rooms-katholieke kerk twee eerder afgewezen klachten tegen Gijsen alsnog gedeeltelijk gegrond: Gijsen zou zich hebben schuldig gemaakt aan ontucht met minderjarige jongens. Dat sloeg in het bisdom in als een bom. Afgelopen voorjaar oordeelde de rechter dat de oordelen van de commissie onzorgvuldig waren. “De onrust rond Gijsen is nog niet weg”, zegt Nissen. “Ik denk dat Smeets daar goede dingen in kan betekenen, juist vanwege zijn sterke pastorale houding.”
Smeets is geen hardliner in dogmatische kwesties, geliefd bij de gewone mensen.
De vraag is hoe Smeets om zal gaan met de gevolgen van de ontkerkelijking in zijn bisdom. Bisschop Wiertz heeft altijd geweigerd om dorpskerken in het bisdom die worstelen met teruglopende ledenaantallen en kerkbezoek te sluiten: die kerken zijn, stelde Wiertz, zo belangrijk voor de dorpen en hun aangezicht dat ze niet mogen verdwijnen. Nissen: “Smeets zal die lijn willen voortzetten. Wiertz heeft in een paar steden in zijn bisdom wel een paar kerken samengevoegd en gesloten, maar in de dorpen heeft hij dat nooit willen doen. Daarmee stond hij er heel anders in dan kardinaal Eijk, de aartsbisschop van Utrecht, die daar veel rigoureuzer in is: mensen moeten maar in de auto stappen om een paar dorpen verderop een van de overgebleven kerken te bezoeken, stelt Eijk. Smeets hecht net als Wiertz aan de plaatselijke kerken. Dat wordt wel spannend, want het kerkbezoek in zijn bisdom is hard achteruitgegaan.”
Lees ook
'Je moet Onze Lieve Heer niet uit een dorp halen'
Het afscheidsinterview met bisschop Frans Wiertz.