Direct naar artikelinhoud

Aanhangers van de EU ontwaken in een nachtmerrie

Nigel Farage van UKIP is de grote winnaar van het EU-referendum.

Als de Europese leiders en David Cameron vannacht al hebben geslapen, ontwaakten zij vanmorgen in een nachtmerrie. Nigel Farage met de handen triomfantelijk in de lucht was wel het laatste dat zij wilden zien. De Britten verlaten Europa. Wat voor gevolgen heeft dat voor Europa, Nederland en het Verenigd Koninkrijk?

De grootste vrees is dat Europa verder verkruimelt. De stem tegen de EU is een enorme stimulans voor anti-EU-krachten, die met name in Nederland sterk leven. Maar ook Frankrijk kent met Front National een sterke partij die zich tegen Brussel keert. Tegenstanders van de EU komen vandaag ongetwijfeld met een oproep ook in andere landen een referendum te houden onder het motto: laat het volk beslissen.  

Ook al blijft de EU een verdere verkruimeling bespaard, dan nog zal de economische slagkracht verminderen. Groot-Brittannië is goed voor 15 procent van de Europese economie. Daarnaast bestaat tien procent van het EU-budget uit Britse ponden. De andere landen zullen dat gat van de uittredende nettobetaler moeten opvangen.

Een kleinere Europese economie zal voelbaar zijn op het internationale toneel, bij ontmoetingen voor handelsakkoorden als TTIP bijvoorbeeld. Zonder Groot-Brittannië staat de EU minder sterk tegenover de Amerikanen. Daarnaast gaat van Brexit een belangrijk signaal uit. Dat van een EU waarin landen naar believen in en uit kunnen stappen. Dat schaadt het aanzien van de EU.

Al zijn er ook andere geluiden. Met name vanuit Frankrijk is geregeld te horen dat de Britten beter kunnen vertrekken. Londen is een mopperaar aan de Brusselse onderhandelingstafels, en wat heb je aan zo'n partner als je vooruit wil, als je een crisis hebt op te lossen?

Dat gevoel overheerst ook bij professor Paul De Grauwe, de Belgische prominente econoom die werkt aan de London School of Economics. In het tv-programma Terzake zei hij een paar maanden geleden dat 'de media en een groot deel van de politieke elite de Europese Unie haten. "Na het referendum zal dat niet verdwijnen. Het doel van die EU-haters is om zoveel mogelijk soevereiniteit terug te brengen van Brussel naar Westminster, naar Londen. Dat zal niet stoppen". Daarom is het volgens De Grauwe voor Europa juist goed dat het Verenigd Koninkrijk de EU verlaat.

Duits-Franse overheersing
Dan de machtsbalans. Groot-Brittannië was altijd een belangrijk tegenwicht voor Duits-Franse overheersing. Zonder Londen groeit de invloed van Parijs en Berlijn, wat niet prettig is voor kleinere landen als Nederland en België. Vooral Nederland raakt en bondgenoot kwijt.

Dat constateerde ook Rabobank-econome Carlijn Prins eerder dit jaar. Zij noemde het Britse EU-lidmaatschap 'van speciaal belang voor Nederland' omdat 'beide landen op het gebied van regelgeving vaak dezelfde visie hebben'. "Bovendien is het Verenigd Koninkrijk een sterke tegenpartij voor grootmachten Duitsland en Frankrijk. Bij een Brexit verliest Nederland dus een belangrijke en zwaarwegende bondgenoot in Europese beleidsdiscussies".

Publicist Paul Scheffer onderschrijft deze woorden. "De Britten waren van groot belang om het Frans-Duitse overwicht te temperen," zei hij eerder dit jaar in de Belgische krant De Tijd. Scheffer ziet dan ook niets in een kleiner Europa dat wordt gedomineerd door Duitsland en Frankrijk. Kleinere landen zullen in zo'n omgeving niet gedijen, vreest hij.

52 procent voor
Van de Britten was 52 van de kiezers voor een Brexit. Lees hier hoe het VK gestemd heeft.