Wat gaan de Schotten en de Ieren nu doen?

Schotland
In 2014 wezen de Schotten met een nipte meerderheid onafhankelijkheid af. Een van de redenen voor de 'blijvers' was dat ze dan opnieuw zouden moeten gaan onderhandelen over een EU-lidmaatschap. Maar nu dat EU-lidmaatschap ze alsnog wordt afgepakt, gaan er in Schotland stemmen op opnieuw onafhankelijkheid te overwegen.

'Afgepakt', zo voelen veel Schotten dat. Zij stemden gisteren namelijk met een duidelijke meerderheid van 62 procent van de stemmen voor een 'Remain'. In geen van de kiesdistricten won het 'Brexit'-kamp.

De Schotse premier Nicola Sturgeon kondigde vanochtend alvast aan dat zij vindt dat 'de toekomst van Schotland in Europa ligt'. En aan het begin van de middag werd ze nog specifieker: wat haar betreft kan er een tweede referendum komen. Als het Schotse parlement het met haar eens is, dan zou dat referendum plaats moeten vinden voor het einde van de exit-onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU.

Het is onduidelijk hoe de Schotten nu zouden stemmen. Onzekerheid over de economische gevolgen was in 2014 óók een van de redenen voor de Schotten om binnen het Verenigd Koninkrijk te blijven.

Die onzekerheid zal bij een nieuw referendum ook nieuwe dimensies hebben gekregen. Want een Europese Unie minus het Verenigd Koninkrijk is straks voor Schotland misschien wel een minder belangrijke handelspartner dan zuiderbuur Engeland. Bovendien zou een onafhankelijk Schotland straks ineens een Europese buitengrens moeten gaan bewaken, met alle onzekerheden van dien.

Ierland
Die Europese buitengrens lijkt nu dwars door Ierland te gaan lopen. En in Noord-Ierland brengt dat gegeven oude spanningen aan de oppervlakte, tussen de Ierse nationalisten en de Unionisten, die voorstander zijn van nauwe banden met het Verenigd Koninkrijk.

Ook Noord-Ierland stemde tégen de Brexit, zij het niet zo afgetekend als de Schotten. Maar toch: 56 procent van de Noord-Ieren wilde graag in de Europese Unie blijven.

Een reden voor Sinn Fein-voorman, en Noord-Iers vice-premier, Martin McGuiness om vanochtend op te roepen tot een referendum over een Ierse hereniging. De Britse regering heeft wat hem betreft haar mandaat verspeeld om in de onderhandelingen met de EU ook namens de Noord-ieren te spreken.

Maar de Noord-Ierse premier, de unionistische Arlene Foster, wil daar niets van weten, maakte ze vervolgens bekend.

Gibraltar
De meest gepassioneerde voorstanders van een 'Bremain' waren gisteren te vinden in dat deel van het Verenigd Koninkrijk dat op het Europese vasteland ligt: Gibraltar. Die rotspunt aan de Spaanse zuidkust heeft veel te verliezen, als het vrije verkeer van personen en goederen met Spanje ineens onder druk zou komen te staan.

Slechts 4 procent van de bewoners wilde de EU verlaten, een overweldigende 96 procent stemde voor een 'Bremain'. Maar de 30.000 bewoners leggen op het totaal aantal stemmen natuurlijk weinig gewicht in de schaal.

Spanje, dat al jaren ongelukkig is met de Britse enclave aan de kust, rook na het referendum gelijk zijn kansen. Volgens de Spaanse minister van buitenlandse zaken Jose Manuel Garcia-Margallo opent de uitslag van het referendum 'nieuwe mogelijkheden'. "Ik hoop dat het arrangement van de co-soevereiniteit - en dat betekent de Spaanse vlag boven Gibraltar - nu veel dichterbij is dan voorheen."

De bevolking van Gibraltar stemde een paar jaar geleden met 99 procent van de stemmen tegen die co-soevereiniteit.