Direct naar artikelinhoud

Suffe schooldirecteur Anton en passief-agressieve juf Ank, wat is daar leuk aan?

Ilse Warringa als juf Ank.Beeld AVROTROS

Ruim 2,4 miljoen Nederlanders grinniken zondagavond om de karikaturale grappen over het gekonkel op een basisschool. De serie ‘De Luizenmoeder’ is een onverwacht kijkcijferkanon. 

Al tijdens het uitzenden van de eerste aflevering werden de makers van ‘De Luizenmoeder’ bedolven onder lof. En het enthousiasme houdt aan. Zo brak de komische tv-serie van AvroTros, over het reilen en zeilen op een basisschool, tot twee keer toe de terugkijkrecords.

De Gebroeders Rossig hebben het kleuterlied van juf Ank razendsnel omgetoverd tot een carnavalskraker. En afgelopen zondagavond zapten ruim 2,4 miljoen kijkers naar aflevering drie op NPO3, om smakelijk te lachen om de meedogenloze machtsstrijd tussen ouders op het schoolplein, de suffe schooldirecteur Anton, en de passief-agressieve juf Ank en haar politiek-incorrecte uitspraken. Wat zijn de troeven van deze succesvolle serie?

Dianne Winkelhorst

geeft les aan groep 1/2 op Christelijke Basisschool De Klimop in Aalten

“Heb je de laatste aflevering gezien? Daarin verbiedt juf Ank een kind te trakteren omdat haar ouders dat niet in de Whatsappgroep van de klas hebben aangekondigd en een ander ook al jarig is. Nou, vandaag trakteerden er bij mij in de klas ook twee leerlingen, en reken maar dat hun ouders vanochtend grappen uit die scène opdisten.

“Ook dat kinderachtige kleuterliedje waarmee juf Ank haar les begint wordt aldoor nagezongen hier op school. En mijn collega heeft dat malle stop-met-zwaaien-licht nagemaakt en bij mij in de klas gezet. En in tegenstelling tot de serie, moesten de ouders er heel hard om lachen. Al helemaal omdat onze school net als die in de serie ‘De Klimop’ heet.

Af en toe schaam ik me bijna voor juf Ank en haar bokkensprongen
Dianne Winkelhorst, juf aan De Klimop in Aalten

“Ik kijk elke week naar de serie en moet steeds zo lachen. Het is ontzettend overtrokken allemaal. Hoe het daar op die school aan toe gaat met die spastische ouders, dat kan écht niet. En af en toe schaam ik me bijna voor juf Ank en haar bokkensprongen.

“Of het herkenbaar is? Absoluut niet. Ik lijk ook helemaal niet op juf Ank. Ik vind de serie gewoon zo goed omdat de humor zo ontzettend overdreven is. Maar ‘De Luizenmoeder’ is allesbehalve een afspiegeling van onze school, hoor.”

Erik van Muiswinkel

cabaretier

"‘De Luizenmoeder’ is herkenbaar. Heel Nederland staat of heeft bij dat hek voor het schoolplein gestaan, iedereen kan zich op zijn minst een beetje identificeren met die gruwelijke mensen die van elke speelafspraak, ouderavond en schoolreis een probleem maken.

“De basisschool leent zich perfect voor karikaturen. Kijk naar ‘Koefnoen’, die hadden ook een sketch over dat onderwerp, genaamd ‘Ouders van de Karrekrak'. Dat terugkerende onderdeel van het programma was subliem, iedere keer moesten mensen daar enorm lachen.

“Los van ‘Koefnoen’ is het thema schoolplein nog niet zoveel behandeld, dat is ook een plus. Gek eigenlijk, dat niet meer makers op dat idee zijn gekomen. Het ligt zo voor de hand, enorm schokkend is dat wereldje helemaal niet. Daarom kan ik ook niet precies verklaren waarom ‘De Luizenmoeder’ de talk of the town is. Misschien hebben social media ermee te maken? Dat iedereen het er daar over heeft en er zo een soort van sneeuwbaleffect ontstaat?

En het is ook lichte, Annie M.G. Schmidtachtige opluchting, vermoed ik, dat we blijkbaar toch nog kunnen lachen om racistische grappen
Erik van Muiswinkel, cabaretier

“En het is ook lichte, Annie M.G. Schmidtachtige opluchting, vermoed ik, dat we blijkbaar toch nog kunnen lachen om racistische grappen. Al vind ik dat onzin, want dat soort humor is helemaal niet het punt dat bezwaarmakers van racisme willen aankaarten.”

Irene Costera Meijer

hoogleraar journalistiekwetenschap aan de Vrije Universiteit, Amsterdam, onderzoekt sinds twintig jaar de media en hun publiek

“Bevrijding, dat is denk ik wat veel kijkers voelen bij het zien van ‘De Luizenmoeder’. Zo van ‘hè hè, eindelijk mogen we in deze politiek correcte tijden weer lachen om harde grappen’. Zo is juf Ank racistisch. Ze verwijst naar een Aziatische leerling als ‘dat meisje met die oogjes’ en ziet een zwarte vader aan voor schoonmaker.

“Omdat het er zo dik bovenop ligt, clichés over afkomst, seksualiteit en vrouwen dermate worden uitvergroot, kunnen kijkers het ineens weer over dit soort gevoelige thema’s hebben zonder dat het pijn doet of de discussie à la minute op de spits wordt gedreven. Op het schoolplein lachen ouders erover, dat het écht niet kan, wat juf Ank allemaal uitkraamt.

“Dat is mooi, want het vergroot de mogelijkheden om het op lichte wijze over zware onderwerpen te hebben. Tegelijkertijd is het ook precies de reden dat ik de serie gemakzuchtig vind.

Nergens schuurt het, er is nauwelijks ironie te bekennen. Het is een programma dat ons lekker laat lachen, maar weinig nieuwe inzichten brengt
Irene Costera Meijer, hoogleraar journalistiekwetenschap

“Het is het fenomeen racisme zelf dat belachelijk wordt gemaakt, niet de subtiele uitingen ervan die we allemaal wel eens hanteren. Dat maakt dat mensen zich niet aangesproken hoeven te voelen. Nergens schuurt het, er is nauwelijks ironie te bekennen. De serie houdt ons een goedmoedige spiegel voor, en dat vinden mensen altijd fijn. Het is een programma dat ons lekker laat lachen, maar weinig nieuwe inzichten brengt.”

Lees ook:
Kent u die al van de homo, de dwerg en de man met de hazenlip? Renate van der Bas over lekker foute, ouderwetse humor.