Nog nooit stond de zeespiegel zo hoog als in 2017
De zeespiegelstand langs de Nederlandse kust was vorig jaar hoger dan ooit gemeten. De stijging is een trend, die het gevolg is van het smelten van ijs en opwarming van de oceanen.
Gemiddeld lag de zeespiegel vorig jaar elf centimeter boven NAP (Normaal Amsterdams Peil). Dat is twee centimeter hoger dan in het vorige recordjaar 2007. Een woordvoerder van Deltares heeft een bericht hierover in de Volkskrant bevestigd.
Zeespiegelexpert bij Deltares Fedor Baart zegt niet geschrokken te zijn van de cijfers. "De zeespiegel stijgt al ongeveer een eeuw langs de Nederlandse kust, sinds we het goed meten. Dat komt door smeltend ijs en opwarming van de oceaan."
Volgens het KNMI is er een kleine kans dat de zeespiegel voor de Nederlandse kust in 2100 drie meter is gestegen
De afgelopen jaren was de zeespiegelstand juist iets lager. Langjarig getij, wat te maken heeft met de stand van de maan ten opzichte van de aarde en de zon, zorgde daarvoor. Dat getij kent een periode van achttien jaar. Er is inmiddels weer sprake van een opgaande lijn, die in 2023 zal pieken.
Een andere oorzaak is dat er de afgelopen tien jaar weinig stormvloeden zijn geweest. Harde stormen stuwen het water op en zorgen op die manier voor een hoger gemiddelde. Als het een paar dagen goed stormt, stijgt de waterstand aan de kust met een meter of meer, wat ervoor kan zorgen dat het jaargemiddelde zomaar een centimeter hoger komt te liggen.
Al sinds de jaren vijftig wordt ervan uitgegaan dat de zeespiegel sneller gaat stijgen. "De vraag is hoe hard het nu precies gaat", aldus Baart. "Elk jaar kijken we ernaar en periodiek worden de kusten en dijken getoetst of het nog veilig is. De dijken en keringen zijn erop ontworpen dat de zeespiegel stijgt. En als een stuk kust minder veilig is dan we willen, en wat we willen verandert ook af en toe, wordt het hersteld." Nederland rekent er nu op dat de dijken tussen 2040 en 2050 een zeespiegelstijging van één meter moeten aankunnen.
Drie meter
Vorig jaar schatte het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) dat de zeeën aan het eind van deze eeuw 44 à 74 centimeter hoger staan, afhankelijk van de uitstoot van broeikasgassen én van de aannames in de klimaatmodellen. In die schattingen zijn de recente inzichten dat de ijskappen van Groenland en Antarctica versneld kunnen afkalven, nog niet meegenomen. Een nieuw onderzoek laat zien dat de gletsjers daar misschien wel veel makkelijker afbrokkelen dan we dachten en dat kan zomaar enkele centimeters stijging van de zeespiegel veroorzaken. Volgens het KNMI is er een kleine kans dat de zeespiegel voor de Nederlandse kust in 2100 drie meter is gestegen. De kans is klein, maar de gevolgen zouden groot zijn, aldus het KNMI.
Er zijn drie processen waardoor het ijs op West-Antarctica verdwijnt. Het ijs smelt aan het oppervlak doordat de atmosfeer opwarmt. Tegelijkertijd smelten de ijskappen aan de onderkant omdat zij voor een deel in de oceaan steken, en in warmer zeewater liggen. Bovendien kalft het ijs af doordat de ijsplaten op zee kleiner worden en de gletsjers die op land liggen niet meer kunnen tegenhouden.
Lees ook:
In 1995 moesten ruim een kwart miljoen mensen huis en haard verlaten omdat de rivierdijken op doorbreken stonden. We kunnen ons nauwelijks voorstellen hoe dat nu zou moeten. Om ons geheugen op te frissen, werd in september de grootste hoogwateroefening gehouden sinds de extreem hoge waterstanden in 1995.