Direct naar artikelinhoud
Column

Er zijn minder autoritaire methodes denkbaar als je vrouwen in een boerka wilt helpen

Leonie BreebaartBeeld Maartje Geels

Alweer jaren geleden stond ik met een behoofddoekte vriendin in een groentewinkel toen daar ineens een vrouw in boerka binnenkwam. De misprijzende blik van mijn vriendin sprak boekdelen. 

Boerka en nikab, naar verwachting per 1 juli verboden te dragen in scholen, zorginstellingen en het ov, zijn zelfs voor veel moslima’s een zichtbaar symbool van vrouwenonderdrukking – hoewel minder zichtbaar dan dé toeristentrekker van Amsterdam, het Red Light District. Achter de deuren van grachtenpandjes, maar ook van Brabantse seksboerderijen gaat een heleboel vrouwenonderdrukking schuil en de woede daarover zou best iets groter en constanter mogen zijn.

Maar één ding begrijp ik niet. Waarom zoeken sommige Nederlanders de oplossing zo graag in straffen en boetes uitdelen - vooral aan moslima’s, heb ik de indruk. Alsof je daarmee van het probleem af bent. Alsof je daarmee het zelfrespect en de autonomie van deze vrouwen een enorme boost geeft. 

Misschien twijfelt mijn eigen burgemeester Femke Halsema daar ook aan, want ze heeft aangekondigd de wet niet te zullen handhaven - of in elk geval niet enthousiast. En dat kwam haar deze week van twee Trouw-columnisten op kritiek te staan. Volgens Ephimenco zou Halsema een opportuniste zijn, want in 2009 kon ze niet wachten tot vrouwen vrijwillig hun hoofddoek zouden afslingeren en nu was ze bezweken voor de druk van een radicale partijgenoot. Volgens Jamal Ouariachi zou de burgemeester ‘haar schouders ophalen over een kledingstuk dat vrouwen ontmenselijkt’.

Nu kan ik niet in het hoofd van Halsema kijken, maar wat denken de heren dat er gebeurt als je moeders in boerka van het schoolplein verwijdert of verbiedt in de tram te stappen? Zouden ze dankzij zo’n publieke vernedering hun waardigheid ineens terugkrijgen? Het tegendeel lijkt mij het geval.

Bewust

Daar komt nog iets bij. Een deel van de naar schatting slechts 150 boerka/nikab-draagsters in het land zegt daar zelf voor te kiezen, zie bijvoorbeeld Karima Rahmani van de werkgroep ‘Blijf van mijn Niqaab af’. Dat klinkt misschien vreemd, net zoals het vreemd klinkt dat sommige prostituees beweren zelf te kiezen voor hun beroep. 

Maar als je zo’n bewuste nikab-draagster aanhoudt, kun je extra moeilijk beweren haar zelfstandigheid te dienen. Halsema is dus niet inconsequent of onverschillig, ze denkt alleen wat beter na over autonomie. “Ik geloof niet dat welke God dan ook kledingeisen stelt,” had ze in 2009 tegen  gezegd. En dan moet de gemeente Amsterdam wel voor God gaan spelen?

Als je onderdrukte vrouwen echt wilt helpen, zijn er minder autoritaire methodes denkbaar. Zorg voor opvanghuizen waar slachtoffers terechtkunnen áls ze willen ontsnappen aan hun tirannieke loverboy of echtgenoot - islamitisch of niet. Daarmee laat je vrouwen het initiatief.

Koene ridders die het opnemen voor vrouwen ‘met een stompzinnig stuk stof voor hun smoel’, zoals Ouariachi het uitdrukte, moeten misschien eerst wat beter nadenken over de vraag waar vrouwen echt mee geholpen zijn. Zeker niet bij nóg meer vernederende politieacties of woorden.

Wat is daar nou erg aan? Leonie Breebaart onderzoekt in haar column de actualiteit op filosofische wijze. Lees meer columns op trouw.nl/leoniebreebaart.

Lees ook:

De grote steden kunnen zich niet aan het nikabverbod onttrekken, zegt Rutte

Het nikabverbod is nog niet ingegaan, maar drie grote steden geven al aan dat handhaving geen prioriteit heeft. Premier Rutte waarschuwt ze.

Spinoza helpt Halsema een handje in het boerkadebat

Het boerkaverbod geldt ook in Amsterdam, maar volgens burgemeester Halsema zal niemand op een sluier worden aangesproken.