Direct naar artikelinhoud

IS verkeert in nood, maar de kans op een aanslag in Nederland is niet geweken

Pro IS-demonstranten tijdens een protest in de Haagse Schilderswijk in 2014. Hoewel de radicaal-islamitische organisatie de gewapende strijd lijkt te verliezen, maken jihadisten in heel Europa plannen om aanslagen te plegen.Beeld ANP

De kans op een aanslag in Nederland is nog altijd reëel, hoewel IS als terreurgroep in nood verkeert. Het dreigingsniveau blijft op 4 staan, schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in een nieuwe analyse over de terreurdreiging in Nederland. 

De afgelopen vijf jaar stond het dreigingsniveau ook op 4. Het maximale cijfer is 5.

De NCTV constateert dat er sinds oktober vorig jaar nauwelijks nog aanslagen zijn gepleegd in Europa - met de gebeurtenissen in Zuid-Frankrijk van afgelopen vrijdag als treurige uitzondering. Sinds het uit elkaar vallen van het kalifaat in Syrië en Irak, lukt het IS nauwelijks nog om strijders naar Europa te sturen. Ondertussen boeken de veiligheidsdiensten succes in de strijd tegen terreur: in verschillende landen werden mensen met plannen om toe te slaan aangehouden, waardoor mogelijk aanslagen zijn verijdeld. 

Er lopen in Europa nog altijd mensen rond die plannen maken voor een aansag. IS probeert hen daartoe ook aan te moedigen.

Juist die laatste constatering is reden voor de NCTV om te concluderen dat er nog steeds kans is op een aanslag: er lopen in Europa nog altijd mensen rond die plannen maken. IS probeert hen daartoe ook aan te moedigen. Daarvoor maakt de terreurgroep bijvoorbeeld gebruik van het netwerk van vrienden en familie van Europese strijders die nog in Syrië of Irak zijn. 

Syriëgangers

Dat er geen geradicaliseerde Nederlanders meer vertrekken naar Syrië en Irak sinds het kalifaat daar uiteen viel, zorgt er ook voor dat de dreiging in Nederland reëel blijft. Nu vertrekken er niet meer bij is, richt de jihadistische beweging hier zich weer op het verspreiden van het gedachtegoed en het opbouwen van een stevig netwerk. Dat deden ze ook voor 2012, tot de aantrekkingskracht van IS groot werd. 

Naar schatting zijn er nog steeds zo'n 160 Nederlanders in het gebied van het voormalige kalifaat. Ongeveer dertig Nederlanders zitten in gevangenissen of vluchtelingenkampen in de regio. Zestig uitreizigers kwamen om, aldus de NCTV. 

Naar schatting zijn er nog steeds zo'n 160 Nederlanders in het gebied van het voormalige kalifaat

De afgelopen jaren is vaak gewaarschuwd voor de gevaren van Nederlandse uitreizigers die terugkeren. Maar dat komt nauwelijks voor: het aantal terugkeerders staat al lange tijd op vijftig. Toch blijft de NCTV ook in het nieuwe dreigingsbeeld waarschuwen dat die terugkerende jihadisten gevaarlijk kunnen zijn. Ook vrouwen en kinderen, die lange tijd onder het bewind van IS hebben geleefd en mogelijk getraind zijn. 

Extreem-rechts groeit

De NCTV kijkt in het vierjaarlijkse dreigingsbeeld niet alleen naar jihadistische gevaren. Ook extreem-rechts en -links komt aan bod. Zo constateert de organisatie dat de racistische groep Erkenbrand groeit in Nederland. Bij het jaarlijkse congres waren de afgelopen keer tweehonderd personen aanwezig. Erkenbrand is antidemocratisch en heeft ideeën over een op handen zijnde rassenoorlog, schrijft de NCTV. Daarom kan deze groep een gevaar voor de democratische rechtsorde zijn. Helemaal als aanhangers steeds verder radicaliseren. 

Lees ook: 

Zeker tachtig Nederlandse kinderen van jihadisten wonen op dit moment in kampen in Syrië en Irak. Er zijn vragen over hun gezondheid maar ook zorgen over het eventuele risico dat ze vormen bij terugkeer.