Direct naar artikelinhoud

Wangedrag, schelden en drank: het kostte 44 wethouders hun baan

Wangedrag, schelden en drank: het kostte 44 wethouders hun baan
Beeld Sjoerd van Leeuwen

Zeker 241 van de 1449 wethouders hebben de afgelopen raadsperiode om politieke redenen het pluche vaarwel moeten zeggen. Daarbovenop waren er 44 wethouders wier positie onhoudbaar werd door hun gedrag. 

Dat blijkt uit een analyse van de uitkomsten van het wethoudersonderzoek dat ieder jaar door de CollegeTafel wordt gehouden. De lijst van gevallen wethouders wordt jaarlijks gepubliceerd in Binnenlands Bestuur.

Eén op de vijf wethouders vertrekt onvrijwillig en voortijdig uit zijn functie. In verreweg de meeste gevallen is ruzie in de coalitie de oorzaak – vaak gaat het dan over grote projecten als het nieuwe zwembad, de begroting, zondagsopenstelling van winkels of de bouw van een theater. Een tweede grote groep wethouders trad af omdat hun bestuurlijke integriteit in het geding kwam. Zij vertoonden onbeleefd, oncollegiaal of onbetamelijk gedrag of kwamen ten val door bijvoorbeeld belangenverstrengeling. 

Opvallend zijn de wethouders die seksueel grensoverschrijdend gedrag vertoonden. Zo was er de 45-jarige wethouder van Hoogezand-Sappemeer, Ger Lindeman van de PvdA, die in 2016 verzeild raakte in een chatgesprek met iemand die zich voordeed als een 14-jarig meisje. Nadat het gesprek een seksuele lading had gekregen en hij daarin meeging, bleek het een chantagepoging. 

Onder invloed

Of de Noordenveldse wethouder Reint-Jan Auwema van Gemeentebelangen, die vorig jaar bekende dat hij op feestjes onder invloed van alcohol de fatsoensgrenzen had overschreden. 

In Den Helder was het Geurt Visser van de Stadspartij die in 2015 over grenzen ging. ‘Geile Geurt’ werd Visser volgens het Noordhollands Dagblad genoemd, vanwege de berichten die hij zou hebben verstuurd met commentaar op het uiterlijk van vrouwelijke collega’s. En onlangs vertrok uit Rheden wethouder Tjebbe Vughts vanwege onbetamelijk gedrag.

Vincent van der Bosch kon in Steenbergen niet aanblijven nadat hij terwijl de camera draaide een vlogger had geïntimideerd, uitgefoeterd, geduwd, en voor ‘dorpsgek’ had uitgemaakt.

Behalve seksuele onbetamelijkheden was ook onbeleefd gedrag een flink aantal keer aanleiding voor vertrek van een wethouder. Zo kon Vincent van der Bosch van D66 in Steenbergen niet aanblijven nadat hij terwijl de camera draaide een vlogger had geïntimideerd, uitgefoeterd, geduwd, en voor ‘dorpsgek’ had uitgemaakt.

Ook was onbehoorlijk gedrag jegens ambtenaren een aantal keer reden voor ontslag, of oncollegiaal gedrag. De ondernemingsraad van de gemeente Sluis meldde volgens de Provinciale Zeeuwse Courant in 2014 over VVD-wethouder Stan Lauret ‘zeer ongepast gedrag’ en ‘intimidatie’, waarna hij vertrok. 

Comeback

Interessant is dat menig wethouder die om zijn gedrag aftrad probeert zijn comeback te maken in de politiek. Zo stond bijvoorbeeld Ger Lindeman uit Hoogezand tot eind juli op de 15de plaats van de kandidatenlijst van Midden-Groningen, waar afgelopen november al verkiezingen werden gehouden. De plaatselijke PvdA verwijderde zijn naam wel toen er ophef over ontstond.

Geurt Visser uit den Helder is nu lijsttrekker van de door hem opgerichte Gemeentebelangen Den Helder. Hij heeft zich opgeworpen als wethouderskandidaat. D66’er Vincent van den Bosch uit Steenbergen kwam al in het najaar van 2017 terug in de politiek. Sinds vorig najaar is hij raadslid.

Jos van Son, wethouder in de Den Bosch, werd gisteren gearresteerd in een onderzoek naar het lekken van informatie over de benoeming van de burgemeester

Rond een enkele wethouder bleef het ook na diens aftreden niet stil. De in november afgetreden Jos van Son, wethouder namens Rosmalens Belang in de gemeente Den Bosch, werd gisteren door de Rijksrecherche gearresteerd in een onderzoek naar het lekken van informatie over de benoeming van de burgemeester in Den Bosch. Van Son moest weg nadat hij onder invloed achter het stuur had gezeten. Eerder al had hij een raadslid voor fascist uitgemaakt.

Lees ook: Vroegtijdig vertrokken: dit waren de struikelblokken voor wethouders

Voorbeeldlijst van wethouders die moesten vertrekken

Een wethouder kan zich niet alles permitteren. Hij hoort beleefd te blijven – hij heeft een voorbeeldfunctie. Maar ook moet hij of zij collegiaal zijn. Zeker zestien wethouders is dat de afgelopen raadsperiode niet gelukt. Ze schoten uit hun slof, waren niet bij te sturen, verstuurden een beledigende mail aan de verkeerde persoon of wisten, al dan niet onder invloed, hun handen niet thuis te houden.

Sluis

Het begon al meteen in 2014, toen de nieuwe gemeenteraad net was geïnstalleerd. VVD-wethouder Stan Lauret van Sluis neemt ontslag. In eerste instantie zegt hij dat hij te weinig ruimte kreeg om zijn ambities waar te maken, totdat blijkt dat de B en W een onderzoek wilde instellen naar zijn gedrag. De Ondernemingsraad rept in een uitgelekte brief van ‘zeer ongepast gedrag’ en ‘intimidatie’.

Zijn aftreden maakt het onderzoek verder overbodig. Uit een interview dat hij na zijn vertrek aan de Provinciale Zeeuwse Courant geeft, blijkt dat Lauret zelf weinig spijt heeft.“Ik slikte pillen vanwege lichamelijke klachten. Dat heeft invloed gehad. Ik ben fel geweest in discussies, heb iemand vrolijk opgetild. Meer niet.”

Zutphen

 Datzelfde jaar vertrekt in Zutphen Engbert Grundemann van de SP. Hij was de eerste wethouder die de SP ooit in Zutphen had. Zelf zei hij uit frustratie weg te gaan, omdat de overige leden van het college hem niet de regie op het asieldossier gunden. Maar de andere coalitiepartijen wezen naar Grundemanns karakter, waarin het volgens de officiële verklaring ontbrak aan ‘een verbindende communicatiestijl’. Zelfs zijn eigen fractievoorzitter zei tegen journalisten: “Engbert is niet bepaald the great communicator.”

Den Helder

Het jaar erop stapt Geurt Visser van de Stadspartij op uit het bestuur van Den Helder. Aanleiding is het versturen van seksueel getinte berichtjes en vrouwonvriendelijke opmerkingen. Volgens een bericht van RTV Noord-Holland zou hij onder meer geappt hebben: ‘mooi blouseje heb je aan, ben benieuwd wat voor bh er onder zit.”

Visser heeft inmiddels in het AD verklaard dat hij ‘op basis van geruchten vals is beschuldigd’. Hij is momenteel lijsttrekker van de nieuwe partij Gemeentebelangen Den Helder. Hij woont overigens in Pijnacker-Nootdorp.

Steenbergen

De video waarin D66-wethouder Vincent van den Bosch uit Steenbergen uitviel tegen vlogger Vladimir Honicek is nog altijd een hit op Youtube. Van den Bosch foetert erin ruim vijf minuten tegen de man, die hem geen vraag kan stellen. Ook duwt hij en dreigt hij hem met een boete van 81.000 euro, vanwege filmen zonder toestemming. “Heb je al gespaard?”. Dat Van den Bosch zakelijke belangen bleek te hebben in een Pools modellenbureau hielp hem overigens niet.

Haaksbergen

Wat er precies mis ging met Leefbaar-wethouder Peter van Vlaanderen in Haaksbergen is aan de verklaringen van beide kampen niet af te lezen. Dat hij zich waarschijnlijk behoorlijk eigenwijs gedroeg, blijkt wel: zijn drie mede-wethouders betichtten hem openlijk van ‘solistisch optreden’. Terwijl zij de samenwerking met hem opzegden, zei hij die met hen op.

Hilversum

Ook het gedrag van SP-hoogleraar Arjo Klamer, die tot 2017 wethouder was in Hilversum, bleek onhoudbaar. Volgens zijn collega-wethouders kreeg hij niets voor elkaar. ‘Een deuk in een pakje boter slaan lukte niet”, zei de D66-wethouder. Maar erger was: “Hij laat zich ook niet helpen.” De SP had de indruk dat er meer speelde dan alleen het gedrag van Klamer. De partij trok zich terug uit het college.

Noordenveld

In 2017 bekende de Noordenveldse wethouder Reint-Jan Auwema van Gemeentebelangen dat hij op feestjes onder invloed van alcohol de grenzen van het betamelijke had overschreden. Wat hij precies had misdaan bleef onder de radar, maar zelf zei hij: “Ik heb me stom gedragen en ben voor bepaalde mensen heel irritant geweest.”

Rheden

Welk onbetamelijk gedrag de reden was voor het in 2017 opstappen van wethouder Tjebbe Vugts uit Rheden is nog onbekend, maar zeker is dat er meer dan één melding is gedaan over onbetamelijk gedrag en dat er verschillende ambtenaren klachten indienden. Zijn gedragingen worden nog onderzocht.

Haarlemmerliede en Spaarnwoude

In Haarlemmerliede en Spaarnwoude was het Wim Westerman van GroenLinks wiens gedrag in 2016 leidde tot een val. Het college vond hem te eigenwijs. “Mijn kwaliteiten waren hier niet op de goede plaats’, zo herinnerde Westerman zelf dat ze hem vertelden. Het dringende advies om vanwege persoonlijke redenen op te stappen legde hij naast zich neer, waarna de gemeenteraad hem met een motie van ontslag wegstuurt.

Heeze-Leende

“De functie van wethouder vraagt politieke sensitiviteit, leiderschap en gevoel voor politieke verhoudingen”, schreef de CDA-afdeling van Heeze-Leende op haar website. “Bij wethouder Mathieu Moons ontbreken deze kwaliteiten.” Daar kon Moons het in april 2016 mee doen, toen tegen hem een motie van wantrouwen werd ingediend. ‘Een coup!’, reageerde zijn fractie, Lokaal Heeze-Leende. Maar dat ontkenden de coalitiepartijen.

Hoogezand

De 45-jarige wethouder van Hoogezand, Ger Lindeman van de PvdA, raakte in 2016 verzeild raakte in een chatgesprek met iemand die zich voordeed als een 14-jarig meisje. Nadat het gesprek een seksuele lading had gekregen en hij nog altijd meechatte, bleek het een chantagepoging. “Ik heb me mee laten slepen”, zei hij later in het Dagblad van het Noorden.

Krimpen aan de IJssel

Leefbaar-wethouder Gerrit Boudestein van Krimpen aan de IJssel zal het moment waarop hij op ‘zend’ drukte, nog vaak in zijn hoofd hebben nagespeeld. Hij dacht dat hij zijn collega-wethouders van zijn ergernis over de gemeenteraad kond deed, maar zijn bericht belandde bij alle raadsleden. Dat hij ze betichtte van draaikonterij vonden ze bepaald niet leuk, net zo min als dat hij schreef dat ‘de volksvertegenwoordigers maar eens met de billen bloot moesten’. Het kwam vervolgens niet meer goed met het vertrouwen tussen raad en wethouder.

Slochteren

Of het aftreden van Gementebelangen-wethouder Nico Stok uit Slochteren in dit rijtje thuishoort, is betwistbaar. Stok trad af omdat de raad zich niet goed geïnformeerd voelde over een bepaald dossier. Omdat zijn aftreden hoogstwaarschijnlijk niet had hoeven plaatsvinden als hij in de jaren ervoor niet steeds ‘te laconiek’ werd gevonden, staat hij er tòch.

Stichtse Vecht

Ook Streekbelangen-wethouder Vital van der Horst uit Stichtse Vecht zal nog vaak hebben gehoopt dat hij zich op dat ene moment beter had kunnen beheersen. Eind 2016 schoot hij uit zijn slof tegen een burgers, die hij dreigde wegens smaad voor de rechter te slepen. Het was volgens een minderheid van de raad een poging tot intimidatie, maar van der Horst pakte toch zijn biezen.

Bergen op Zoom

Ton Linssen, aanvoerder van Lijst Linssen in Bergen op Zoom en al een dik decennium wethouder namens die partij, moest weg omdat hij zijn amtbenaren in het openbaar afviel. Bij de plaatsing van een monumentaal kunstwerk op het Korenbeursplein, hadden die volgens hem ten onrechte geen rekening gehouden met de komst van de merkt naar die plek. Linssen is inmiddels weer raadslid.

Den Bosch

Jos van Son van Rosmalens Belang rijdt in 2017 onder invloed van alcohol een heg in. Hij geeft toe dat hij een alcoholprobleem heeft en professionele hulp krijgt. Wethouder van Den Bosch kan hij niet langer zijn. Een rol speelde ook dat Van Son zich eerder niet altijd even diplomatiek uitte. Hij noemde, zo schrijft BN/de Stem, lijsttrekker Nol Roos van de Bossche Volkspartij in de raadszaal ‘fascist’.