Direct naar artikelinhoud

Nieuwkomer stuit bij inburgering op malafide taalbureaus

Nieuwkomer stuit bij inburgering op malafide taalbureaus
Beeld Archieffoto ANP

De toezichthouder van taalbureaus die lessen aan inburgeraars geven, heeft 110 klachten ontvangen.

Inburgeraars vallen ten prooi aan malafide taalbureaus. Veel bedrijven storten zich op de lucratieve inburgeringsmarkt. Ze bieden onvoldoende onderwijs en zijn vooral uit op het inburgeringsbudget van de cursist.

Verschillende taalbureaus zagen het afgelopen jaar cursisten overstappen naar nieuwe bureautjes, blijkt uit een rondgang van Trouw langs taalbureaus. Soms krijgen cursisten de helft minder les dan afgesproken. Malafide bureaus bellen zwakke cursisten af als er een controle dreigt, rommelen met facturen en geven lessen in het Arabisch.

In sommige gevallen ronselen de nieuwkomers cursisten van een gevestigd taalbureau door hen kortingen, laptops of gratis boeken aan te bieden. Keurmerkverstrekker Blik op Werk ontving vorig jaar 110 klachten. De organisatie heeft grote zorgen over zeker een tiental scholen.

'Een taalbureau uit Alphen aan den Rijn kwam de mensen voor de deur oppikken om ze met busjes daar naartoe te rijden'

Onderzoek

Minister Koolmees van sociale zaken heeft woensdag een onderzoek naar deze praktijken aangekondigd. In een Kamerdebat over de kwestie zei Koolmees dat hij ‘anonieme meldingen’ van fraude heeft ontvangen. Koolmees hoopt dat het onderzoek voor de zomer is afgerond.

De afgelopen jaren kwamen veel nieuwe taalbureaus op de markt. Het staat cursisten vrij om over te stappen naar andere aanbieders. Zij kunnen sinds 2013, toen er een nieuwe wet inburgering werd ingevoerd, zelf hun taalbureau te kiezen. Namens de overheid biedt de Dienst Uitvoering Onderwijs (Duo) de inburgeraars een lening aan van 10.000 euro. Als zij binnen drie jaar inburgeren, hoeven zij die niet terug te betalen.

Bij Mondo in Goes vertrokken 16 van de 70 cursisten naar een nieuwkomer met een aspirant-status. Twee vertrokken cursisten kwamen na een paar maanden teleurgesteld terug. Ook meldden zich twee cursisten van de nieuwkomer die wilden overstappen. Zij hadden wekelijks niet de beloofde 7,5 uur maar slechts vijf uur Nederlandse les gekregen, er waren niet voldoende docenten, en de school belde ’s ochtends zwakke cursisten af, wanneer ze signalen kregen dat toezichthouder Blik op Werk een controlebezoek zou houden. Sommige malafide taalbureaus laten vooraf door cursisten facturen ondertekenen. Sinds 1 januari mag dit niet meer, omdat bureaus daarmee geld kunnen innen voor lessen die ze niet geven.

Busjes

Bij Tornante Trainingen in Rotterdam vertrokken honderd van de driehonderd cursisten naar zo’n aspirant-bureau, zegt eigenaar Lia Trum. “Een taalbureau uit Alphen aan den Rijn kwam de mensen voor de deur oppikken om ze met busjes daar naartoe te rijden.” Trum hoorde van oud-cursisten dat ze op hun nieuwe school vaak in het Arabisch les kregen. Dat kan nuttig zijn, maar of zo ook tijdig Nederlands wordt aangeleerd, is nog maar de vraag.

De kwaliteit van de bureaus wordt gecontroleerd door de organisatie Blik op Werk. Die geeft een keurmerk uit aan de instellingen wanneer hun opleidingen op niveau zijn en de docenten bevoegd.

Een nieuwkomer kan een aspirant-keurmerk aanvragen. De aspirant-bureaus hoeven aan minder eisen te voldoen dan de bureaus met een volledig keurmerk. Volgens de gevestigde taalbureaus werkt dat fraude in de hand. Om de kwaliteit van de taalbureaus te garanderen, doet Blik op Werk met enige regelmaat inspecties bij aangesloten bureaus. Duo verstrekt alleen een lening aan inburgeraars die hun taallessen volgen bij een bureau dat is aangesloten bij Blik op Werk.

'Statushouders worden soms een soort speelbal van de vrije markt. Zij worden van school naar school gelokt.'

Blik op Werk geeft de aspirant-status voor een jaar. Door die status kan een nieuw bureau snel starten met het geven van cursussen. Na dat jaar moet een bureau aantonen dat het goed werk geleverd heeft om een ‘volledig’ keurmerk ontvangen. Op dit moment zijn er 152 bureaus met een ‘volledig’ keurmerk, 81 hebben een aspirant-status.

Bestuurder Lidy Schilder zegt dat Blik op Werk zorgen heeft over een ‘tiental’ scholen. Van drie scholen weet de toezichthouder dat het ‘zeker niet goed’ zit. “Alleen is dit juridisch moeilijk hard te maken.” Zij zegt dat Blik op Werk met de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid onderzoek doet.

“Het risico zit ook bij oudere scholen die recent hard gegroeid zijn.” Zij wijst erop dat de scholen met een volledig- en een aspirant-keurmerk concurrenten zijn. “Statushouders worden soms een soort speelbal van de vrije markt. Zij worden van school naar school gelokt.”

Het inburgeren van de grote aantallen vluchtelingen die twee jaar geleden naar Nederland kwamen, is een megaklus. Niemand is blij met hoe het gaat. Het inburgeringsbeleid in vier kwalen.

Lees ook: Duizenden migranten moeten nog dit jaar hun examen halen (april 2017)