Direct naar artikelinhoud
oproep

Welk verhaal geeft uw leven zin?

Welk verhaal geeft uw leven zin?
Beeld Lars van den Brink

Hoe geven we zin aan ons bestaan? In een nieuwe reeks verhalen – onder de titel ‘Zin in het alledaagse’ – gaan we in de komende tijd op zoek naar de antwoorden op die vraag. En daarbij hebben we u, de lezer, nodig.

U bent sterk geïnteresseerd in zingevings- en levensvragen, bleek uit het laatste lezersonderzoek dat we lieten uitvoeren. Van de Trouw-lezers wil dik zestig procent nog veel meer lezen over zingeving. Dus meer aandacht voor dat soort vragen is dan ook gewenst.

De uitkomst van het onderzoek is niet verrassend: al veel langer komt deze wens in lezersonderzoeken naar de pagina’s Religie & Filosofie telkens naar voren. We hebben als redactie ook vaak geprobeerd deze wens te honoreren. Dat is niet makkelijk. Veel verhalen over zingeving klinken al gauw vaag of vallen in de categorie ‘ethisch slijm’.

Daarom was ik een paar jaar geleden buitengewoon verrast toen ik toenmalig Denker des Vaderlands René Gude vroeg wat hij tijdens zijn Denkerschap in zijn verhalen voor Trouw aan de orde wilde stellen. “Ik zou het ook over zin en zingeving willen hebben”, zei Gude.

Het zinnelijke

Maar wat is dat dan, zin en zingeving? In een interview met deze krant ging Gude er uitvoerig op in en ontdeed hij het begrip van zijn vage imago en gaf het handen en voeten.

Gude onderscheidde vier vormen van zin. De eerste noemde hij het Zinnelijke. Dat is volgens Gude het lijfelijke aspect van er zin in hebben, het lustvolle. Gude noemde dat ook wel ‘het lekkere’. Als je dat zinnelijke in een woordenwolk zou willen vatten, kom je uit op termen als: energie, vitaliteit, passie, drang, lekker, genot, hartstocht, vibe, kick.

We putten zin ook uit Zintuiglijkheid. Dat is de tweede betekenis die Gude aan het woord zin gaf. Zeer uitgesproken vinden we deze ervaring bij kunst, esthetiek, het schone.

De derde betekenis van zin noemde Gude Zinrijk. We ervaren zin, doordat we volzinnen maken, in staat zijn te verwoorden wat we beleven, ervaren, maken, doen. Dit is de meest letterlijke vorm van zingeving door betekenisgeving. Je zou het ook bezinning kunnen noemen.

De vierde en laatste betekenis van zin noemde Gude Zinvol. Je leven is zinvol als je achter de doelen van je leven of je werk kunt staan. Deze doelen kunnen zeer verschillend zijn. Vroeger zeiden ondernemers graag: ik wil iets blijvends creëren. Met de klimaatverandering en uitputting van de aarde voor ogen heeft die behoefte aan iets duurzaams te werken een gedaanteverandering ondergaan: behalve iets blijvends te creëren is het zeker zo belangrijk geworden geen blijvende schade achter te laten. Maar een doel kan ook zijn: werken om de studie van je dochter te kunnen financieren. Of ervoor zorgen dat het zwaar dyslectische kind toch goed door de schoolstof kan komen. Er zijn talloze doelen, en wie achter zo’n doel staat heeft een zinvol streven.

Op zoek

Op basis van deze vier betekenissen van zin heb ik afgelopen jaren veel trainingen gegeven in het bedrijfsleven over zingeving en werk. Aanvankelijk vinden werknemers het moeilijk hierover te praten, na verloop van tijd, als het vertrouwen in elkaar groeit, kunnen ze er nauwelijks mee stoppen. Hoe praten mensen hier dan over? In voorbeelden, in anekdotes, in verhalen.

Het allerbelangrijkste is dat dit verhaal geen theoretische uiteenzetting wordt, niet vaag maar concreet is

In haar boek ‘De kracht van betekenis’ schrijft de psycholoog en journalist Emily Esfahani Smith over het belang van verhalen bij het zingeven aan je leven. ‘De verhalen die we over onszelf vertellen, helpen ons om te begrijpen wie we zijn, hoe onze levens zich ontwikkelen en hoe het anders had kunnen lopen. Maar we vinden ook zin en betekenis in de verhalen die verteld worden door anderen.’

Dit sluit letterlijk aan bij wat de Hongaarse schrijver György Konrád schrijft op de eerste bladzijde van zijn roman ‘Tuinfeest’: ‘Op de vraag wat de zin van het leven is, antwoordt iedereen met een opsomming van zijn levensloop’.

In een nieuwe reeks gaan we in Trouw op zoek naar deze verhalen. Niet in literatuur, theologische, filosofische, psychologische verhandelingen, maar bij ‘iedereen’ zoals Konrad schrijft. Daarmee bedoelen we: bij u, bij onze lezers.

Een goed boek

Wat is uw verhaal dat uw leven zin geeft? Daarbij is het voor ons het allerbelangrijkste dat dit verhaal geen theoretische uiteenzetting wordt, niet vaag maar concreet is. Dat verhaal kan gaan over het zinnelijke, het zintuiglijke, het zinrijke, het zinvolle.

Een goed boek, zei de Britse neuroloog Oliver Wolf Sacks, bestaat uit louter voorbeelden. Dat was gechargeerd gesteld. Maar zeker is dat voorbeelden een verhaal kracht geven. Wij lezers, moeten uw verhaal voor ons kunnen zien, in geur en kleur.

Heeft u zo’n verhaal? Mail ons. Ik bel u om te kijken of we het verhaal geschikt achten voor de krant. Is dit het geval, dan interview ik u, schrijf uw verhaal op. Zijn we beiden tevreden, dan publiceren we uw verhaal op de pagina’s Religie & Filosofie. Zo hopen we tegemoet te komen aan een langgekoesterde wens van u, onze lezer.

Wilt u uw verhaal delen? Stuur het naar hsteenhuis@trouw.nl. 

Lees ook:

Dan maak je maar zin

We zijn doorgeschoten individualisten, vindt Denker des Vaderlands René Gude. Hij wil eerherstel voor het collectief - en dan samen aan zingeving doen.

Zingeving op een flutplaneetje

Ook geen zin in werk? Komt in de beste families voor: 46 procent van de Nederlanders gaat na de zomervakantie met tegenzin naar zijn werk. Vakantiedip.