Direct naar artikelinhoud
Minaret

Wat is erger, Saudi-Arabië of Pakistan?

Protest bij de Saudische ambassade in Washington tegen het Saudische regime.Beeld AP

In een ingezonden brief schreef afgelopen woensdag Henny Brouwer-Mateboer uit Genemuiden dat de Pakistaanse christelijke boerenvrouw Asia Bibi langzaam vermoord wordt door een meedogenloos regime, terwijl wij beuzelen over Twan Huys en Zwarte Piet.

Het klopt niet helemaal, want het is nog erger. Niet het regime is in Pakistan het probleem, dat probeert juist op alle mogelijke manieren te ontkomen aan een executie van Asia Bibi, die acht jaar geleden de doodstraf kreeg wegens zogenaamde belediging van Mohammed. Er zijn zelfs hoogwaardigheidsbekleders vermoord omdat ze voor Asia Bibi waren opgekomen. Het echte probleem in Pakistan is een publieke opinie, die het spoor volledig bijster is. Uitgerekend mystieke soefi’s, die in de westerse beeldvorming als vreedzame modelmoslims gelden, eisen Asia Bibi’s dood. Net als de Taliban natuurlijk.

Prins Holleeder

Een vergelijking met Saudi-Arabië, een omgekeerd spiegelbeeld van Pakistan, maakt veel duidelijk. Daar is wel het regime het probleem. De moord op journalist Jamal Khashoggi was niet de wens van het Saudische publiek, maar een liquidatie door de hoogste leiding van het land, een verrotte maffiabende. Een beeld dat zal blijven hangen is de handdruk die kroonprins Mohammed Bin Salman geeft aan Kashoggi’s zoon. Sterkte man! Jawel: de hoofdverdachte condoleert de zoon van het slachtoffer. Geheel volgens een Arabisch spreekwoord dat de moordenaar op de begrafenis het hardste huilt van iedereen. Het lukte de zoon, die ongetwijfeld gedwongen was op te draven voor dit toneelstukje, niet om zijn vader echt te verloochenen. Daarvoor keek hij prins Holleeder te woedend aan.

President Trump noemde de Saudische kletskoek de slechtste doofpot aller tijden. Maar in die klunzigheid schuilt ook een levensgrote arrogantie van ‘ons doet niemand iets want wij leveren olie en kopen de komende jaren voor 450 miljard dollar wapens van de VS en bovendien is er maar een God en dat zijn wij’. Zulke ingebeeldheid werkt nonchalance in de hand. Overigens levert de ontmaskering het regime ook een voordeel op, de gruwelijke details van de liquidatie boezemen angst in.

Begin jaren tachtig paste Rifaat Al-Assad, oom van de huidige Syrische president, die angststrategie ongekend brutaal toe. In 1982 onderdrukte hij een opstand in de stad Hama. De Amerikaanse journalist Thomas Friedman hield hem voor dat daarbij tienduizend mensen waren omgekomen. Rifaat corrigeerde hem, het waren er veertigduizend volgens hem. In plaats van de gruweldaad te bagatelliseren overdreef hij die, om nog meer schrik te verspreiden. Dat eenzame niveau van schaamteloosheid bereikt zelfs de Saudische kroonprins niet.

Ontsnappingsroutes

In Pakistan proberen dezer dagen vijanden van Asia Bibi haar laatste ontsnappingsroutes af te sluiten. Ze eisen dat ze op een lijst komt te staan van mensen die onder geen beding het land uit mogen. Het was een scenario: een straf lichter dan de doodstraf en haar vervolgens naar het buitenland sluizen. Verder dreigen haar belagers met rampzalige wegblokkades als de uitspraak van het Hooggerechtshof in het laatste hoger beroep te lang op zich laat wachten.

Wat is erger, Saudi-Arabië of Pakistan? Moeilijk te zeggen, maar bij Pakistan ligt het wel ingewikkelder. Bij de Saudiërs moet je een regime aanpakken. Dat is moeilijk, maar toch gemakkelijker dan tientallen miljoenen gehersenspoelde Pakistanen te verlossen van een ‘heilig gelijk’.

In de rubriek ‘Minaret’ leest u bespiegelingen over de islamitische wereld door Eildert Mulder, arabist en oud-redacteur van Trouw.