Een zonnepaneel zo Nederlands als een Eschertekening
In een nieuwe fabriek in Zaanstad gaat producent Energyra vanaf het voorjaar jaarlijks 350.000 zonnepanelen maken. Om zover te komen moest het bedrijf wel weerstand overwinnen.
Dolenthousiast lopen de vier mannen rond de zonnepanelen op het dak van een van de gebouwen van Energieonderzoek Nederland in Petten. Nergens beter kunnen ze laten zien wat het verschil is tussen de gangbare zonnepanelen uit China en de Nederlandse panelen die Energyra gaat maken in Zaandam, met de technologie die hier in de Pettense duinen is bedacht, door de wetenschappers van ECN.
Het Aziatische en het Nederlandse model staan naast elkaar. Het traditionele paneel heeft de markante zilveren belijning, die maakt dat een dak met deze energie-bron van veraf is te zien. Bij het paneel van Energyra vallen de puntjes op, steeds het centrum van dunne lijnen die vertakken, als was het een tekening van grafisch kunstenaar Escher.
Het was ons wel duidelijk dat we grootse oplossingen niet uit Den Haag konden verwachten
“Dit is esthetisch veel verantwoorder”, oordeelt Daniël Kuijk, mede-oprichter van Energyra. Bij ECN vinden ze het resultaat zo mooi dat de modellen als schilderijtjes bij de ingang van het gebouw hangen waar de techniek is geboren. Een mini-exemplaar ligt ook op tafel bij Paul Wyers, directeur solar energy. Die is vierkant, maar ook andere vormen zijn mogelijk.
“ECN is de moeder van de techniek, en wij laten zien dat het kan, wij geven het volume”, omschrijft Kuijk de samenwerking. Beide partners hebben daar veel tijd in zitten. En veel energie en doorzettingsvermogen. Wyers heeft het over ‘zwoegen’, Kuijk spreekt van ‘bloed, zweet en tranen.’
ECN is vijftien jaar geleden begonnen met deze nieuwe methode, waarbij de cellen aan de achterkant van het paneel aan elkaar worden ‘gelijmd.’ Daardoor zijn de zilveren lijnen overbodig, dat betekent minder schaduw en nog meer ruimte voor de zon, dus meer capaciteit. De achterwand is koeler, wat de panelen geschikt maakt voor de woestijn. Ook in andere bijzondere omstandigheden - sneeuw, op zee - kunnen ze worden gebruikt. En ze zijn lood- en fluorvrij. Voor Kuijk begon het verhaal in 2013. De reclameman zat met een aantal collega’s uit de zonne-energiesector te praten over de crisis en vooral over de vraag: hoe komen we eruit? “Het was ons wel duidelijk dat we grootse oplossingen niet uit Den Haag konden verwachten. We moesten zelf letterlijk de mouwen opstropen.”
Plan mee op vakantie
Het plan voor de grootscheepse productie van zonnepanelen was geboren, maar twee jaar later was het alweer stilgevallen. “Technisch liep het, maar financieel rammelde het”, zegt Kuijk. Oud-bankier Bert Schouws nam het plan mee op vakantie, las het en concludeerde dat het zo goed was dat hij zich er langere tijd aan wilde verbinden. Hij maakte een financieel plan en is nu mede-eigenaar.
De heren hadden hun ‘maak-industrie’ graag honderd procent Nederlands gehouden, maar ze moesten toch buiten de landsgrenzen kijken voor geld en mensen. Ze liepen hier tegen vooroordelen op, zeggen ze. Dat China door de lage lonen toch veel voordeliger kan produceren. Dat het nooit zou lukken betere panelen te maken dan de Chinese. En dat als ze daar wel in zouden slagen, de Aziaten dat wel snel zouden kopiëren.
Schouws merkte dat ook dat de financiële wereld huiverig was. “Heel veel investeerders zeiden: het ziet er goed uit, maar het is me te eng.” Hij snapte dat wel: deze industrie stond er niet goed op, voor zover er bedrijven waren, zijn ze weggeconcurreerd. Dankzij geld van de provincie Nood-Holland, de Rabobank en van buitenlandse financiers is de benodigde 20 miljoen nu toch binnen, er is zelfs al meer.
Nog voordat er in Zaandam één paneel is afgeleverd, zijn er al voor een heel jaar besteld
Nieuwe werkgelegenheid
En nu is het pand in Zaanstad gehuurd. Drie bouwers uit Nederland, Duitsland en Italië gaan de machine in de herfst bouwen, dat duurt zo’n vijf tot zes maanden. Er moet personeel worden aangenomen, Energyra gaat direct werk leveren voor vijftig tot zestig mensen. Bouwers in het buitenland gaan hen deels opleiden.
Het bedrijf verwacht dat het bedrijf wel nieuwe werkgelegenheid gaat aantrekken, bij voorbeeld in de toelevering en afzet. “Er gaan wekelijks zes tot acht vrachtwagens aan grondstoffen in, en er komen zes tot acht vrachtwagens met panelen uit”, zegt Kuijk. Dat er vraag is naar een duurzaam paneel van Nederlandse makelij, is zeker; nog voordat er in Zaandam één paneel is afgeleverd, zijn er al voor een heel jaar besteld.
Ook dat maakt de mannen op het dak optimistisch. Het Energyra-paneel staat zij aan zij met een nog geavanceerder exemplaar. Daarnaast zijn twee vrije plekken. “Wij gaan door met het verder ontwikkelen van deze techniek”, kondigt Paul Wyvers van ECN aan. “We hopen op een langdurige relatie met dit bedrijf.”
Lees verder:
Zaanse fabriek begint Nederlandse massaproductie van zonnepanelen