Kardinaal Eijk vindt dat de paus 'twijfel zaait' over hertrouwde katholieken
Kardinaal Wim Eijk uit openlijk kritiek op paus Franciscus. Hij vindt dat de leider van de rooms-katholieke kerk het niet te gemakkelijk moet maken voor gescheiden katholieken die hertrouwd zijn om de communie te ontvangen.
Volgens Eijk heeft de paus ‘twijfel gezaaid’ door zich niet duidelijk uit te spreken. “Mensen zijn in verwarring en dat is niet goed.”
Over de kwestie van de zogeheten ‘hertrouwd gescheidenen’ woedt op dit moment wereldwijd een felle discussie binnen de katholieke kerk. Volgens kardinaal Eijk laat Franciscus de zaak nu te veel in het midden. “Neem die twijfel weg. In de vorm van een document bijvoorbeeld.”
Franciscus lijkt de teugels te laten vieren, terwijl Eijk de leer op strikte wijze zou willen handhaven
Interview
Eijk doet zijn uitspraken in een interview met deze krant ter gelegenheid van zijn tienjarig jubileum als aartsbisschop van Utrecht. De kardinaal spreekt zich niet vaak in de media uit. Ook niet over zijn visie op het beleid van paus Franciscus. Het beeld bestaat dat de twee in alles tegenpolen zijn. In elk geval qua persoonlijkheden: de een dicht bij de mensen, de ander meer op afstand; Franciscus die de teugels laat vieren, terwijl Eijk de leer op strikte wijze zou willen handhaven. Maar volgens Eijk zijn de verschillen niet zo groot als wordt beweerd.
‘Hertrouwd gescheidenen’ zijn mensen die voor de wet opnieuw getrouwd zijn zonder dat de kerk hun eerste huwelijk nietig heeft verklaard. Dat laatste is niet eenvoudig in de rooms-katholieke kerk, er is een kerkelijk proces voor nodig dat lang kan duren. Om hoeveel echtparen het gaat is onbekend, maar de kwestie heeft zich ontwikkeld tot een soort lakmoesproef: hoe rekkelijk is de leer van de rk-kerk?
'Wat je een beetje ziet, is dat de ene bisschoppenconferentie het zus regelt en de andere weer zo'
Eijk weet wel waaruit de ‘duidelijkheid’ die volgens hem nu ontbreekt, zou moeten bestaan. Hij staat een strikte lijn voor. “We hebben hier natuurlijk de woorden van Christus zelf: dat het huwelijk één en onverbrekelijk is. Daar houden we in het aartsbisdom aan vast. Als een huwelijk nietig is verklaard door een kerkelijke rechtbank, is officieel bevestigd dat je nooit getrouwd bent geweest. Pas dan staat het je vrij om te trouwen en de biecht en de communie te ontvangen.”
De communie is het belangrijkste moment in de mis, omdat de gelovige hierin het lichaam en bloed van Jezus Christus tot zich neemt in de gedaante van brood en wijn.
Ketterij
Op twee bisschoppensynodes, in 2014 en 2015 in Rome, werd over de kwestie gesproken. Naar aanleiding hiervan schreef paus Franciscus het document ‘Amoris Laetitia’, dat ruimte liet voor verschillende interpretaties. Dit leidde tot verdeeldheid binnen de kerk. Bisschoppen zijn het openlijk met elkaar oneens. Er worden open brieven geschreven naar de paus en orthodoxe katholieken menen zelfs dat Franciscus ketterijen verspreidt. Eijk ziet de discussie met lede ogen aan. “Wat je een beetje ziet, is dat de ene bisschoppenconferentie het zus regelt en de andere weer zo. Maar ja, wat in plaats A waar is, kan niet in plaats B opeens onwaar zijn.”
Hoe de verhoudingen over deze kwestie liggen onder bisschoppen in Nederland is onbekend. Al twisten kerkbestuurders erop los, volgens bisschop Ron van den Hout van het bisdom Groningen-Leeuwarden staat dat in contrast met de praktijk. Daar is het ‘niet zo’n belangrijk item’, zei hij eerder in deze krant. Toen hij nog pastoor was heeft hij nooit aan iemand de communie geweigerd die gescheiden en hertrouwd was. “En”, voegde hij er aan toe, “dat zal ik ook niet snel doen.”
Lees hier het volledige interview met kardinaal Eijk.