Navo-topman waarschuwt EU: Pas op met eigen militaire koers
Zonder de Verenigde Staten en Groot-Brittannië kan Europa zich niet verdedigen, zo benadrukt Navo-topman Jens Stoltenberg.
De Europese Unie moet vooral niet zijn eigen plan trekken op militair gebied, waarschuwde secretaris-generaal gisteren, tijdens een toespraak op de veiligheidsconferentie in het Duitse München. De defensieplannen van de EU leveren flinke risico’s op, vindt Stoltenberg. “Ze kunnen de band tussen Europa en de VS verzwakken, dupliceren wat de Navo nu al doet, of discrimineren tegen leden van de Navo die niet bij de EU horen.”
Europese veiligheid is moeilijk voorstelbaar zonder de betrokkenheid van Noorwegen in het noorden, Turkije in het zuiden, en in het westen de VS, Groot-Brittannië en Canada
De EU lanceerde het afgelopen jaar plannen voor hechtere militaire samenwerking. Die moet voorkomen dat lidstaten op eigen houtje hun geld inefficiënt uitgeven. Meest in het oog springt een fonds van enkele miljarden euro’s per jaar om de gezamenlijke ontwikkeling van nieuwe wapens te financieren. Deelnemende bedrijven moeten volgens de voorgestelde regels in de EU gevestigd zijn. Daarom bestaat de vrees dat het om industrieel protectionisme gaat die bestaande samenwerking verstoort. Het consortium MBDA, waarin Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië raketten ontwikkelen, kan na Brexit buiten de boot vallen.
Russische onderzeeboten
Ook wil de EU gezamenlijk gebruik van transportvliegtuigen onder eigen vlag regelen, en trainingsmissies in zwakke staten vanuit een eigen hoofdkwartier leiden. Zulke initiatieven lopen nu juist via bilaterale afspraken of via de Navo. Landen buiten de EU, zoals Noorwegen en straks Groot-Brittannië, kunnen dan zonder problemen meedoen.
Volgens Stoltenberg hebben EU-lidstaten hun Navo-bondgenoten hard nodig. “De realiteit is dat de EU Europa niet kan beschermen. Na de Brexit zal 80 procent van de defensieuitgaven binnen de Navo van niet-EUleden komen.”
Landen moeten goed beseffen dat Europa een groter gebied omvat dan alleen de lidstaten van de Europese Unie, zo maakte Stoltenberg duidelijk. “Europese veiligheid is moeilijk voorstelbaar zonder de betrokkenheid van Noorwegen in het noorden, Turkije in het zuiden, en in het westen de VS, Groot-Brittannië en Canada.” Zo werken de VS, Groot-Brittannië en Noorwegen samen om Russische onderzeeboten in de Atlantische Oceaan in de gaten te houden.
We gaan door met de wederopbouw van de Bundeswehr, maar 25 jaar achterstallig onderhoud werk je niet in een paar jaar weg
Slechts 1 miljard extra
Op een andere manier uitte ook de Franse minister van defensie Florence Parly gisteren in München haar zorgen. Europese landen moet samenwerkingsplannen niet als alternatief voor een hoger defensiebudget beschouwen. “Voor een sterke Europese verdediging moeten we in eigen land beginnen.” Ze benadrukte dat president Emmanuel Macron het defensiebudget verhoogt, om in 2025 de Navo-norm van 2 procent van de economie te halen.
Die woorden leken voor een belangrijk deel gericht aan de Duitse defensieminister Ursula von der Leyen, die naast Parly zat. De nieuwe Duitse coalitie trekt slechts 1 miljard euro extra voor de krijgsmacht uit. Daarmee blijft Duitsland de komende jaren steken op een defensiebudget van 1,2 procent van de economie.
Volgens Von der Leyen is dat toch een flinke investering. “We kunnen doorgaan met de wederopbouw van de Bundeswehr. Maar 25 jaar achterstallig onderhoud werk je niet in een paar jaar weg.” De Duitse minister ziet de EU-defensieplannen juist als een grote doorbraak. “Eindelijk zijn we erin geslaagd een Europese Defensieunie op te zetten. Daarmee kan Europa op eigen benen staan, maar ook een grotere bijdrage aan de Navo leveren.”
De ultieme garantie
Kernwapens zijn een andere reden waarom de Navo onmisbaar blijft, zo werd gisteren duidelijk. Binnen de alliantie praten de VS en Groot-Brittannië met hun bondgenoten hoe zij hun kernwapens kunnen gebruiken voor een gezamenlijke afschrikkingsstrategie.
Frankrijk vindt juist dat zijn nucleaire arsenaal niemand anders wat aangaat, en doet nooit mee aan dat overleg. Minister Parly ontweek gisteren een vraag uit het publiek of Frankrijk in de toekomst zijn nucleaire arsenaal wil gebruiken om bondgenoten in de EU te beschermen. Stoltenberg wilde wel wat zeggen. “De kernwapens van de Navo-bondgenoten, en in het bijzonder die van de VS, zijn de ultieme garantie voor onze veiligheid.”
Drones als deel van de vloot
Uit het Europese defensiefonds komt steun voor enkele projecten waarbij ook de Nederlandse onderzoeksorganisatie TNO is betrokken. Het grootste onderzoeksproject, Ocean2020, werkt aan onbemande onderzeeërs en drones die de situatie op zee in de gaten houden en bij een dreiging in actie kunnen komen.
Het project wordt geleid door het Italiaanse bedrijf Leonardo en telt 42 partners uit vijftien EU-landen. Er is 35 miljoen beschikbaar om drones en onderzeeboten te integreren in de Europese vloten. Volgend jaar zullen de Zweedse en Italiaanse marine de eerste resultaten demonstreren.
In het defensiefonds is tot 2020 90 miljoen beschikbaar, vooral voor onderzoek, en daarna moet het budget groeien naar enkele miljarden per jaar, voor het gezamenlijk ontwikkelen of aankopen van wapens, helikopters, robots en encryptiesoftware.
Lees ook:
Het beloven drukke dagen te worden voor de talloze diplomaten, ministers en regeringsleiders die tot en met zondag bijeen zijn in München. Dé kans om zich te laten gelden.