Verliefd op Groningen, ondanks de beving

Jacobien Mansholt (33) eigenaresse Holtbar concept store in Groningen. Woont samen met Jan Henk Hazelaar (34) in een oude bakkerij in Onderdendam. Hun vorige woonplaats was de stad Groningen.

Een dikke maand woonden Mansholt en Hazelaar in hun droomhuis, toen maandag ineens de servieskast begon te rammelen. Mansholt zat thuis te werken, ze was bezig met de administratie, en dacht dat een van de katten op de vloer was gesprongen. "Maar toen ik keek, lagen ze allebei ergens anders.''

Natuurlijk wisten ze dat het huis, waar ze al een jaar mee bezig waren geweest voor ze in november de sleutel kregen, midden in het aardbevingsgebied staat. Vrienden en familie hadden vraagtekens: weet je wel waar je aan begint? En eerlijk gezegd hadden ze zelf ook wel hun aarzelingen. Ze kennen de verhalen van schade, van de moeizame afwikkeling. Hoe verstandig is het dan om het bewust op te zoeken? Bij de tweede bezichtiging, toen ze het schaderapport van de makelaar zagen, hadden ze elkaar aangekeken, even hard geslikt: moeten we dit wel doen?

Maar ja.

"Dan kun je nergens meer heen'', zegt Mansholt. Ik ken ook mensen die in de stad Groningen op driehoog wonen, of bij Lauwersoog, of in Vierhuizen die óók aardbevingsschade hebben. Zelfs bij nieuwbouwhuizen in de stad ben je niet per definitie veilig. Met al die haken en ogen, waarom zouden we dan dit droomhuis laten schieten?''

Geen gas in huis

Want dat was het meteen en dat is het nog steeds: ze zijn verliefd en niet zo'n beetje ook. "We hadden best graag in de stad willen blijven, graag zelfs, maar we wilden een authentiek huis met een tuin - die zijn in de stad óf niet te betalen, óf de tuin is een postzegeltje. En bij elk huis dat we bekeken, zeiden we tegen elkaar: 'Voor hetzelfde geld hebben we dat huis in Onderdendam.' Dan weet je gewoon genoeg.''

Het was al een tijd rustig. Grotere bevingen waren uitgebleven. Het zal wel meevallen, dachten ze. "Maar nu zijn we meteen wakker geschud. Oké, het is echt zo: we wonen in het aardbevingsgebied. En natuurlijk dacht ik ook heel even: waar zijn we aan begonnen?''

Het stel is druk aan het verbouwen, want er moest flink wat gebeuren aan hun droomhuis uit 1809 aan het water. "Vroeger waren dit twee panden - een woonhuis en de bakkerij - die zijn samengevoegd. Het pand is in behoorlijk authentieke staat, zo is het bijvoorbeeld niet geïsoleerd. Wij willen het graag verduurzamen, we willen een warmtepomp zodat we niet afhankelijk zijn van gas - dat vinden we hypocriet. Maar andere delen moeten absoluut behouden blijven, zoals de luiken en de bedstee.''

Dromen genoeg dus, en, zegt Mansholt: je weet dat er veel werk aan zit. "Maar toch drukt zo'n beving je even met de neus op de feiten. Ineens zit je er middenin. De stukadoor liet me de scheuren zien: niet van die hele grote waar je zo een hele hand in kan steken, die sommige mensen hebben. Maar toch, ze zijn er wel.

"Je gaat heel anders naar je huis kijken. En nu gaan we dus het traject in bij het Centrum Veilig Wonen, en een dossier aanleggen waarin we alle schade heel precies documenteren. Vele anderen zitten er al jaren in, voor ons is het net nieuw, wij moeten nog uitzoeken hoe en wat. We hadden de stille hoop dat het niet nodig zou zijn.''

En toch: spijt dat ze het hebben gedaan, hebben ze niet. "Die ruimte hier! En het is maar een kwartiertje naar de stad Groningen, waar hebben we het over? Soms kan ik nog steeds niet geloven dat het echt gelukt is.''

Ylonka Postema-Kamminga (33) interim-assistant, getrouwd met Marco Postema, één kind. Voor ze naar Middelstum verhuisden woonden ze in Rockanje bij Rotterdam.

Ze was eigenlijk altijd al verknocht aan het Groninger landschap, vertelt Ylonka Postema-Kamminga. Zij werkte in Zoeterwoude, bij Leiden, haar man Marco in Rotterdam, en steeds als ze noordwaarts togen om zijn familie op te zoeken - hij groeide op in de provincie - werd ze wéér geraakt door de rust, de ruimte en het landschap. "Zo is het idee ontstaan om ons uiteindelijk hier te vestigen.''

Er was een grote aardbeving geweest, in augustus 2012 trilde de aarde bij Huizinge. Daarna ging de kraan bij Loppersum dicht, de bevingen namen af. "Als de gaswinning omlaag gaat, komen er ook minder bevingen, vermoedden we, we hoorden het ook van alle vrienden en familie die in het gebied wonen: het is rustiger geworden. We reden rondjes door het aardbevingsgebied om te kijken hoe de vlag erbij hing."

In april 2016 hakten ze de knoop door en kochten ze een woning in Middelstum, vijf autominuten van Huizinge, het epicentrum van de beving van 2012. "Een prachtig huis op een mooie plek, lekker dicht bij de familie. Het jaar daarvoor was het pand van boven tot onder gerestaureerd. Het is goed en solide gebouwd. Dat gaf ons vertrouwen. Er waren minder aardbevingen én als er een beving zou komen, dan zou ons huis er vast best aardig vanaf komen, omdat het er stevig bij stond."

Dat laatste bleek te kloppen, dat eerste niet. Beide echtelieden waren thuis, maandagmiddag, volop op de roze wolk na de geboorte van Gijs, zes weken geleden. "Alsof er een vrachtwagen door de straat denderde. Alleen: die vrachtwagen kwam maar niet."

Marco sprong op van de bank, liep meteen naar buiten om de schade te bekijken. De telefoon rinkelde en piepte de hele dag: gaat het goed met jullie, vroegen bezorgde vrienden en familie uit het hele land. Staat jullie huis nog?

Ze hebben relatief weinig schade. Dat sterkt de gedachte dat ze een goede koop hebben gedaan. Maar, realiseert Ylonka Postema zich: haar beleving en emotie staan in contrast met mensen die grote schade hebben en in conclaaf zijn met de Nam. "Ik weet niet uit eigen ervaring hoe erg het is om wél in die afwikkeling te zitten, om wél die angst voor de bevingen te voelen. Er zijn heel veel mensen die heel veel schade hebben en weg willen, en die begrijp ik heel goed. In onze kennissenkring hebben we ook iemand die letterlijk zijn huis niet meer in kan. Hij zit nog midden in de schadeafwikkeling met de Nam. Die procedure verloopt tergend langzaam. Dat is afschuwelijk, en zo zijn er velen."

Heden

Het feit dat de grond de laatste jaren relatief rustig was, zegt Postema-Kamminga, was het argument waarmee ze hun keuze voor Middelstum verantwoordden naar de buitenwereld, misschien ook een beetje voor zichzelf. Het is rustig, het gaat de goede kant op. "En dat argument is nu natuurlijk tenietgedaan. We dachten dat de bevingen tot de verleden tijd behoorden, maar nu blijken ze toch ineens het heden te zijn. Daar zijn we wel van geschrokken.''

Ze hoopt dat het huis zijn waarde behoudt. "Het is zijn geld waard, absoluut, maar het is maar de vraag of anderen dat ook vinden als we hier op een dag weer weg willen. Er is best een trek gaande van westerlingen die zoals wij bewust kiezen voor Groningen, vanwege de rust, de stilte, de schone lucht en de prijzen. Maar blijft dat zo? Zo ontzettend jammer is het wat hier gebeurt. Zo zonde, want het is zo'n mooie provincie."

De tekst loopt verder onder de kaart.

En de bevingen dan?

Jan Palland, makelaar in Groningen en woordvoerder namens de Groninger afdeling van de NVM.

Jan Palland snapt wel dat mensen in het aardbevingsgebied willen wonen. "Je hebt meer huis voor minder geld in schitterende dorpen. De rust, de ruimte, de vergezichten. Het Reitdiepgebied is het oudste cultuurgebied van West-Europa!" En, zegt hij, juist in Noord-Groningen wordt volop geëxperimenteerd met 5G, supersnel internet. Vorig jaar werd er het eerste 5G-lab ter wereld geopend. "Dat in combinatie met de lage prijs maakt het gebied juist heel aantrekkelijk voor zzp'ers en thuiswerkers."

Oké, maar de horrorverhalen van de Groningers die al jaren in ingewikkelde procedures zitten dan? Ze schrikken niet altijd af, zegt Palland. "Mensen vragen er altijd naar, natúúrlijk. En ze hebben groot gelijk. Ik leg dan uit hoe het werkt met de meldingen en met de afwikkeling van de schade. En met de vergoeding ervan. En blijkbaar wegen de voordelen van het gebied op tegen de nadelen."

"Als een huis nu in het aardbevingsgebied schadevrij is, weet je zeker dat het een prima en solide huis is." Maar wat zegt hij tegen eigenaren die zich zorgen maken over de verkoopbaarheid van hun huis in het gebied? Volgens Palland is daar op dit ogenblik geen oplossing voor, al wordt daar wel aan gewerkt. "Er komt een verbeterde opkoopregeling voor een beperkt aantal eigenaren, deze zou straks voor iedereen in het gebied moeten gelden."

Mensen die 'van buiten' komen, zijn verliefd geworden op het uitgestrekte Groningerland en hebben vaak wortels in de provincie, zegt Palland. "Ze hebben dan een tijd ergens anders gewoond, willen settelen, een gezin stichten, dan zie je vaak dat ze terugkomen."

Lees ook:
- Zware aardbeving van 3.4 in Noordoost-Groningen
- ‘Na iedere beving repareren ze de schade, maar met het gevoel blijf je zitten’
- De gaskraan kán dicht (maar niet zomaar)