Direct naar artikelinhoud

'Kim Jong-un heeft de wortel en de stok'

De afspraak wordt bezegeld: Noord-Korea neemt deel aan de Olympische Winterspelen in Zuid-Korea.Beeld ANP

Kim Jong-un speelt een handig spel van dreigen en verzoenen, zegt Korea-deskundige Sung-Yoon Lee. De VS kijken toe.

Voor Donald Trump is het duidelijk wie de wereld dankbaar moet zijn: "Gelooft iemand werkelijk dat er gesprekken en dialoog zouden zijn tussen Noord- en Zuid-Korea als ik niet vastbesloten was, sterk, en bereid onze totale 'macht' in te zetten tegen het Noorden?" twitterde hij vorige week.

Volgens mij is het Noord-Korea dat zowel de wortel als de stok in handen heeft
Sung-Yoon Lee, hoogleraar Koreakunde

Maar volgens Sung-Yoon Lee, hoogleraar Koreakunde aan de Tufts universiteit bij Boston, is het toch echt de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un die de touwtjes in handen heeft. "De quasi-verzoenende toon die we zagen in de nieuwjaarsboodschap van Kim was even bedrieglijk als voorspelbaar. Er wordt vaak gesproken over een beleid waarmee Noord-Korea een wortel wordt voorgehouden en met een stok wordt gedreigd. Maar volgens mij is het Noord-Korea dat zowel de wortel als de stok in handen heeft."

Het bewijs daarvoor ziet Lee in vorige gelegenheden waar Noord-Korea verzoenende gebaren maakte die het land geen windeieren legden. "Ze stuurden atleten naar het Zuiden, en van hun kant gaf Zuid-Korea hen, van 2000 tot 2007, een miljard dollar per jaar."

Dat Kim Jong-un het nu weer tijd vond voor een verzoenend gebaar, komt volgens Lee doordat hij met grote tevredenheid op 2017 kan terugkijken. "Ze hebben proeven gedaan met raketten die verder kunnen komen dan ooit, de laatste meer dan 13.000 kilometer. En in september testten ze een waterstofbom. Na zo'n topjaar is het logisch dat ze met een wortel voor de dag komen. Want Zuid-Korea wil niets liever dan de spanning verminderen. De bevolking wil het. En het komt net voor de Olympische Winterspelen, die van zichzelf nooit zoveel aandacht trekken als de Zomerspelen, zelfs in eigen land niet - maar wel als Noord-Korea meedoet."

Als dat opnieuw leidt tot economische hulp van Zuid-Korea zal dat de VS flink ergeren. Niet voor niets, zegt Lee, kwam er op 4 januari, na een telefoongesprek tussen Trump en de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in, slechts een verklaring van een paar zinnen waarin stond dat de twee vinden dat 'de fouten uit het verleden niet herhaald moeten worden'. Lee: "Dat is een nauwelijks verhulde waarschuwing van de VS aan het adres van Zuid-Korea. Want ze zitten dus echt niet op één lijn."

De Olympische Spelen zouden Kim Jong-un rugdekking verschaffen. Want zal Amerika dan zijn atleten terugtrekken?
Sung-Yoon Lee, hoogleraar Koreakunde

Volgens Lee kunnen de VS voorlopig alleen toekijken. Hoe de Korea's praten, hoe er misschien atleten uit het Noorden meedoen aan de Spelen, en hoe misschien Noord-Korea halverwege die Spelen de wereld verrast met weer een provocatie, zoals een raketlancering of een kernproef.

"Ik zeg niet dat het gebeurt, maar 16 februari is de verjaardag van zijn vader, Kim Jong-il, en ook de dag dat de Korea's en China Nieuwjaar vieren. De Olympische Spelen zouden hem rugdekking verschaffen. Want zal Amerika dan zijn atleten terugtrekken? Met militair machtsvertoon komen? Zuid-Korea zou Trump, samen met Rusland en China, dringend tot kalmte manen."

Rolexen

Op lange termijn staan de VS dan weer niet machteloos. President Trump is op de goede weg, vindt Lee, door te ijveren voor zwaardere sancties. Het afdwingen van de sancties is nooit echt geprobeerd tot een half jaar geleden, zegt hij. Als de Rolexen en jachten, waarmee Kim zijn generaals tevreden houdt, het land echt niet meer inkomen, staat Kim Jong-un voor een 'existentieel dilemma', aldus Lee.

"Ik ben dus blij met het beleid van president Trump - al moet ik erbij zeggen dat als Obama president had kunnen blijven, hij nu wel tot dezelfde conclusie zou zijn gekomen, door de snelheid waarmee de Noord-Koreanen hun wapenarsenaal ontwikkelden. En ik sluit ook niet uit dat de VS straks toch weer bezwijken voor de verleiding van een al te gemakkelijk akkoord."

Lees ook:
-Noord-Korea stemt in met deelname aan Winterspelen

-Alleen de Noord-Koreaanse kunstschaatsers zijn op olympisch niveau