Paus neemt langverwachte regie in misbruikschandaal
Paus Franciscus belegt een vierdaagse top waar hoge bisschoppen van over de hele wereld bij aanwezig dienen te zijn. Franciscus wil met de bisschoppen bespreken hoe minderjarigen beschermd kunnen worden tegen seksueel misbruik door rooms-katholieke geestelijken.
Met de aankondiging van de top geeft Franciscus een stevig signaal af: nooit eerder riep een paus de voorzitters van alle bisschoppenconferenties (de vergadering van bisschoppen in een kerkprovincie) ter wereld bijeen. In Nederland wordt de bisschoppenconferentie voorgezeten door bisschop Van den Hende van het bisdom Rotterdam. De top zal plaatsvinden van 21 tot 24 februari in het Vaticaan.
Nooit eerder riep een paus de voorzitters van alle bisschoppenconferenties ter wereld bijeen
Franciscus besloot tot de extra top na overleg met de Raad van Kardinalen, een club van negen kardinalen die de paus adviseert over hervormingen in het Vaticaan.
Vernietigend rapport
De paus staat door de nieuwe golf aan misbruikschandalen onder grote druk. Een paar maanden geleden verscheen een vernietigend rapport over seksueel misbruik door geestelijken in Chili. Niet lang daarvoor had Franciscus beschuldigingen van het wegkijken van misbruik door een hoge Chileense geestelijk afgedaan als fantasiepraat. Maar daar moest hij het na verschijning van het rapport van terugkomen. Niet veel later volgden berichten over seksueel misbruik door de Amerikaanse aartsbisschop McCarrick die moest terugtreden als kardinaal. Daarna volgde een schokkend rapport van justitie in de Amerikaanse staat Pennsylvania waaruit bleek dat in de loop van de decennia honderden priesters minstens duizend kinderen hadden misbruikt. Hoge geestelijken wisten ervan, deden er niets aan, of werkten actief mee aan het toedekken ervan.
1700 Duitse geestelijken maakten zich schuldig aan seksueel misbruik van 3700 minderjarigen
En woensdag lekte een rapport uit over seksueel misbruik door Duitse geestelijken. Dat ook in Duitsland geestelijken zich aan minderjarigen hadden vergrepen, was al langer bekend. Maar het rapport brengt nieuwe cijfers: tussen 1946 en 2014 maakten bijna 1700 geestelijken zich schuldig aan seksueel misbruik van bijna 3700 minderjarigen.
Franciscus krijgt al langer het verwijt dat hij nu eindelijk eens de daad bij het woord moet voegen: hij heeft zich meermalen in zeer stevige taal uitgesproken over het seksueel misbruik, het toedekken van dat misbruik en de ‘cultuur des doods’ die dat alles mogelijk maakt. Maar – zo luidt de kritiek – waar blijven de daden?
Daar komt bij dat Franciscus inmiddels ook zelf de beschuldigende vinger krijgt toegewezen. Dat gebeurde een paar weken geleden toen een document van aartsbisschop Carlo Maria Viganò in de openbaarheid kwam: die beschuldigde Franciscus zelf van het toedekken van misbruik. De paus zou geweten hebben van het seksueel misbruik door aartsbisschop McCarrick maar er niet tegen hebben opgetreden. Tot nu toe weigert Franciscus om op die beschuldigingen in te gaan. Het is de vraag of hij er bij gebaat is als die beschuldiging tot aan de extra ingelaste top in februari boven hem blijft hangen. Wellicht is dat de reden dat de Raad van Kardinalen eerder deze week liet weten dat het Vaticaan in reactie op Viganò binnenkort met ‘noodzakelijke ophelderingen’ zal komen. De Raad van Kardinalen liet in dezelfde verklaring weten Franciscus zijn ‘volledige steun’ te blijven geven.
Lees ook:
Het verhaal achter het Amerikaanse misbruikschandaal
En waarom het voor de Paus lastig is om op te treden.