Conflict dreigt over geld voor werkloze leerkrachten
Het basisonderwijs is niet bereid te korten op extra uitkeringen voor werkloze docenten. Het kabinet dringt daar op aan.
Er doemt een cao-conflict op rond de toegezegde 270 miljoen euro extra om de salarissen van leerkrachten in het basisonderwijs te verhogen. Het kabinet eist dat de scholen eerst stevig het mes zetten in de bestaande aanvullende uitkeringen voor werkloze leraren. De scholen en ook de vakbonden willen dat niet. De cao-onderhandelingen beginnen binnenkort.
Op dit moment krijgen werkloze leerkrachten bovenop de wettelijke WW-uitkering van maximaal twee jaar, nog tot enkele jaren een deel van hun vroegere loon doorbetaald, afhankelijk van hun leeftijd en hoe lang ze voor de klas hebben gestaan. Het kabinet vindt de regelingen te riant en wil dat de scholen er minder aan uitgeven. Dat levert extra geld op om het salaris van leraren die wel voor de klas staan te verhogen.
Zowel de werkgevers als de vakbond noemen het opmerkelijk dat het kabinet eist dat zij de bovenwettelijke regelingen versoberen. Ten eerste omdat de minister van onderwijs officieel geen plek heeft aan de onderhandelingstafel, ten tweede omdat de regelingen volgens hen een belangrijke functie hebben.
We willen best kijken hoe we de regelingen effectiever kunnen maken, maar we gaan ze niet afschaffen.
“We willen best kijken hoe we de regelingen effectiever kunnen maken”, zegt Robert Sikkes van AOb, de grootste onderwijsvakbond. “Maar we gaan ze niet afschaffen. Het is smeerolie voor de sector. In tijden van werkloosheid voorkom je dat mensen zich massaal laten omscholen, waardoor we nu, met een tekort, snel weer mensen voor de klas kunnen krijgen.”
De ontslagvergoeding moet wel redelijk blijven en in lijn met andere sectoren. Anders zijn we nog onaantrekkelijker als sector om te werken.
De woordvoerder van de PO-raad, de werkgeversorganisatie: “Wij zetten echt in om te kijken wat betamelijk is om tot modernisering van de ontslagvergoeding te komen. Maar het moet wel redelijk blijven en in lijn met andere sectoren. Anders zijn we nog onaantrekkelijker als sector om te werken.”
Leerlingenaantallen
Daarbij levert zo’n versobering op korte termijn amper wat op, blijkt uit informatie die Trouw opvroeg. Basisscholen zullen de komende jaren juist meer geld moeten uitgeven aan werkloze leraren. Dat komt niet doordat op dit moment veel leraren hun baan kwijtraken, maar doordat scholen een paar jaar geleden leerkrachten vanwege dalende leerlingenaantallen moesten ontslaan.
Deze groep ontslagen leerkrachten heeft twee jaar gebruikgemaakt van de wettelijke werkloosheidsuitkering en gaat nu gebruikmaken van de extra uitkering waar de leraren volgens de cao recht op hebben. Die kan best lang duren en dat leidt de komende jaren tot hogere kosten, verwacht het Participatiefonds, dat namens alle schoolbesturen in het primair onderwijs de uitkeringen uitbetaalt.
In 2016 gaf het primair onderwijs aan de zogeheten bovenwettelijke uitkering 73 miljoen euro uit. Dat is al meer dan in 2015. Toen ging het om 58 miljoen euro. Het ministerie maakt elk jaar zo’n tien miljard euro over naar basisscholen.
Lerarentekort
De PO-raad en de AOb benadrukken dat niet iedere werkloze leraar de komende jaren werkloos zal blijven. Eind 2016 zaten volgens het Participatiefonds 10.671 leraren thuis. Het basisonderwijs gaat ervan uit dat in ieder geval een deel van die zogeheten ‘stille reserve’ weer voor de klas zal willen. Nu er een steeds groter lerarentekort heerst, staan scholen te springen om mensen. Daarbij hebben de leerkrachten, net als iedere andere werkloze, een sollicitatieplicht.