Amerika's strategie in duigen na Turkse inval Syrië
De Turkse inval in de Syrisch-Koerdische regio Afrin heeft de Amerikaanse Syrië-politiek in een crisis gestort.
Turkije en de Syrische Koerden zijn elkaars grootste vijanden, maar tevens belangrijke vrienden van Amerika. Maar hun vijandschap is zo sterk, dat het Amerika weleens een vriendschap kan kosten. De incoherentie van de Amerikaanse Syrië-strategie begint zich nu te wreken.
Alle belangrijke spelers in het Syrische conflict hebben duidelijke partners, met uitzondering van de Amerikanen. De Russen en Iraniërs steunen Assad, en de Turken en de Golfstaten steunen jihadisten en rebellen in Noord- en/of Zuid-Syrië. De Amerikanen daarentegen wisselen voortdurend van bondgenoten, en gaan gevaarlijke en tegenstrijdige allianties aan, met alle gevolgen van dien.
In de steek
Obama hielp de Syrische rebellen in hun strijd tegen president Assad, maar president Trump liet hen vervolgens in de steek. Hij wilde zich vooral richten op de strijd tegen Islamitische Staat (IS), en achtte de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), bestaande uit Koerden en Arabieren, daarbij een betrouwbaardere bondgenoot dan het zwakke Vrije Syrische Leger. Maar nu de Turken de Koerdische enclave in Afrin zijn binnengevallen, laten de Amerikanen hun bondgenoten grotendeels in de steek.
De echte problemen begonnen vorige week, toen Washington aankondigde om een Koerdisch-Arabisch leger op te zetten in Noord-Syrië. Daarmee schopte Amerika tegen het zere been van Turkije, want die zag in zo’n leger het begin van een nieuwe Koerdische staat in Syrië. Ankara is daar een fel tegenstander van, omdat ze vreest dat Koerdische onafhankelijkheid in Syrië zal overslaan naar de Koerdische delen in Turkije.
Volgens Turkije is de SDF bovendien slechts een dekmantel van de YPG, de Syrische tak van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), een beweging die niet alleen in Turkije, maar ook in de VS en in Europa op de terrorismelijst staat. Turkije beschuldigt Amerika ervan dat het via de SDF zakendoet met de PKK, en dreigde met militair ingrijpen in Syrië.
De nieuwe crisis in Syrië leidt in Rusland tot leedvermaak. De Russen zijn blij dat dit conflict een wig drijft tussen de Amerikanen en hun twee bondgenoten: Turkije en de Syrische Koerden. De Russische buitenlandminister Sergej Lavrov gooide maandag verder olie op het vuur door de schuld van de crisis in de schoenen van de Amerikanen te schuiven. Zij hebben volgens hem bewust de ‘separatische sentimenten’ bij de Koerden aangewakkerd. De crisis is ofwel het resultaat van een ‘gebrek aan inzicht in de (Syrische, red.) situatie’ bij de Amerikanen of onderdeel van een ‘doelbewuste provocatie’, aldus Lavrov.
De nieuwe crisis in Syrië leidt in Rusland tot leedvermaak
De Amerikanen proberen ondertussen de boel te sussen. Het ministerie van buitenlandse zaken liet zondag weten dat Turkije weliswaar het ‘recht op zelfverdediging’ heeft, maar riep het tegelijkertijd op tot ‘terughoudendheid’. Daarnaast sprak Washington de hoop uit dat Ankara de interventie beperkt zal houden, ook wat betreft tijdsduur.
Hiermee geeft Amerika aan dat het Turkije niet zal helpen in zijn strijd tegen de Koerdische milities, of de Koerden zal beschermen tegen Turkije. Maar deze neutrale positie zal noch de Turken tevreden stellen, noch de Koerden geruststellen. Daarom zal waarschijnlijk geen van de strijdende partijen zich iets aantrekken van de Amerikaanse wensen.Bovendien is het moeilijk voor te stellen dat de Turkse interventie beperkt en van korte duur zal zijn. De Koerden zijn ervaren en goed bewapend, terwijl Turkije, door alle zuiveringen in het leger na de coup in 2016, veel capabele militairen en generaals kwijt is. De kans is groot dat Turkije in een moeras wordt gezogen of dat Koerdische milities op den duur aanvallen uitvoeren op Turks (en Navo-)grondgebied. En dan zal Amerika alsnog gedwongen worden om de pijnlijke keuze te maken.