Door heel Nederland staan gebouwen met brandgevaarlijke gevelpanelen
Ook hier staan hoge gebouwen die, net als de afgebrande Grenfell-toren in Londen, zijn bekleed met brandonveilige gevelpanelen.
De gevelpanelen die de brand in de Londense Grenfell-toren vorig jaar juni zo snel om zich heen liet grijpen, bekleden ook Nederlandse gebouwen. Brandveiligheidsadviseur Peter van der Leur van adviesbureau DGMR is de laatste maanden al meerdere gebouwen tegengekomen die niet aan de eisen voldoen en daarmee in principe niet veilig zijn. Op welke schaal deze panelen zijn toegepast, weet niemand.
Het gaat om aluminiumpanelen met van binnen een laag kunststof. Er zijn verschillende soorten panelen, die ook verschillen in mate van brandveiligheid. Een belangrijke factor is de hoeveelheid kunststof aan de binnenkant: hoe meer daarvan, hoe groter het risico. De panelen op de Grenfell-toren in Londen bevatten de meeste kunststof, maar dit type paneel komt ook voor in Nederland. Van buitenaf zie je door het aluminium echter niet om welk type het gaat.
De gebouwen met een te hoog brandgevaar die Van der Leur tegenkwam, zijn inmiddels verbouwd of er wordt aan gewerkt. Deze week besloot de Hogeschool van Rotterdam een van zijn gebouwen te sluiten vanwege een verkeerd type paneel. Dat ging om een veiliger soort dan de platen in Londen.
Op welke schaal de nog gevaarlijkere platen voorkomen, is onduidelijk door slechte controle.
Op welke schaal de nog gevaarlijkere platen voorkomen, is volgens Van der Leur onduidelijk door slechte controle. Gemeenten controleren tijdens de bouw steekproefsgewijs of de bouwmaterialen overeenkomen met wat in de aangevraagde vergunning werd aangekondigd. “Maar ze kunnen niet álles langslopen, dat zou veel te veel werk zijn. En de gevel geldt voor gemeentes niet direct als cruciaal.” Uiteindelijk is degene met de bouwvergunning eindverantwoordelijk.
Niet verboden
Het meest brandbare type plaat wordt gewoon verkocht in Nederland. De panelen zijn niet verboden omdat voor lage gebouwen minder strenge eisen gelden. De brandweer kan daar makkelijker bij. Maar een aannemer kan die gevaarlijkere en goedkopere platen dus gewoon bestellen, en daarmee (tegen de regels in) een hoog gebouw bekleden. Vaak heeft de aannemer daar zelf niet genoeg weet van, zegt Van der Leur.
Je moet per geval een afweging maken, wat bijvoorbeeld meespeelt is hoe zelfredzaam de gebruikers van een pand zijn. Een ziekenhuis is iets anders dan een kantoorpand.
Het is niet zo zwart-wit dat elk gebouw met hoge-risicopanelen direct aan verbouwing toe is. “Je moet per geval een afweging maken, het hele plaatje bekijken. Wat bijvoorbeeld meespeelt is hoe zelfredzaam de gebruikers van een pand zijn. Een ziekenhuis is iets anders dan een kantoorpand.” Of mensen er werken of wonen (en dus overnachten) is ook belangrijk. En bij lagere panden staan de mensen zo buiten, in tegenstelling tot hogere gebouwen.
Dit soort verzachtende omstandigheden ten spijt kwam Van der Leur sinds vorige zomer panden tegen die op zijn aanraden direct werden verbouwd .
Verkoopcijfers
Het zijn de leveranciers van de panelen die het best weten hoeveel hoge gebouwen in Nederland bedekt zijn met panelen die alleen laag bij de grond zijn toegestaan, zegt Wico Ankersmit, directeur van Vereniging Woning- en Bouwtoezicht. Hij heeft het ministerie van binnenlandse zaken gevraagd om verkoopcijfers af te dwingen van panelen die in zo’n grote mate besteld zijn dat het wel om hoogbouw móet gaan. “Maar dat is de minister toen niet gelukt.” Onduidelijk is of de bedrijfssector de cijfers niet had, of niet wilde geven.
Volgens René Hagen, lector brandpreventie aan de Brandweeracademie, verschilt de situatie in Engeland te veel van Nederland om ‘de noodklok’ te luiden. “Daar ging het om honderden gebouwen, bleek uit onderzoek net na de brand.”
“Een gevelbrand is erg en moet je voorkomen. Maar mocht er hier één uitbreken dan heb je niet direct hetzelfde fatale gevolg.
Ook is bekend dat de Grenfell-toren op meerdere punten onveilig was, zegt Hagen. “Een gevelbrand is erg en moet je voorkomen. Maar mocht er hier één uitbreken dan heb je niet direct hetzelfde fatale gevolg.”
Bij de verwoestende brand vorig jaar juni in Londen kwamen 71 mensen om het leven. Nog altijd wonen veel overlevenden in tijdelijke behuizing. De nasleep en de omstandigheden van de ramp leverden de lokale overheid maar ook premier May veel kritiek op.
In het kort
Brandonveilige panelen zitten, tegen de regels in, ook op hoge gebouwen in Nederland. Door slechte controle is onduidelijk op welke schaal de gevelplaten zijn gebruikt. Alleen de leveranciers van de platen kunnen dit weten