Lesbos blijft ontredderd achter na het faillissement van Thomas Cook

Eerst de economische crisis, toen de vluchtelingenstroom, nu het faillissement van Thomas Cook: de toerismebranche op het Griekse eiland Lesbos blijft weinig bespaard. Dimitris Tekes (51), eigenaar van hotel Sea Horse in het plaatsje Molyvos met zestien kamers, gaat voor duizenden euro’s het schip in. “De overnachtingen voor juli, augustus en september zou Thomas Cook begin oktober betalen”, zegt hij op het terras in het haventje voor zijn hotel. “Dat is vrijwel ons hele seizoen. Maar een bankroet bedrijf gaat dat natuurlijk niet doen. Dat geld ben ik kwijt.”

De toeristische sector in heel Griekenland krijgt een klap door het omvallen van de reisgigant een week geleden. Britten nemen de derde plek in op de lijst van buitenlandse vakantiegangers, en velen van hen kwamen met Thomas Cook. Van de 150.000 mensen die bij het uitspreken van het faillissement via die organisatie op vakantie waren, zat een derde in Griekenland. Inmiddels is ruim de helft van hen weer naar huis gevlogen op een van de vervangende vluchten die de Britse overheid heeft geregeld.

Vakantiegangers – ook Nederlanders die via Neckermann boekten – worden gecompenseerd, maar de hoteleigenaren zitten met de gebakken peren. Zij kunnen vooralsnog fluiten naar hun geld. Wellicht kunnen ze ooit iets terugzien uit de failliete boedel, maar dat vergt een lange adem bij een onzekere uitkomst.

Leeg reserveringenboek

Op Kreta gaat het om de grootste bedragen. Daar heeft Thomas Cook veertien hotels in eigen beheer, of brengt het er vrijwel alle reserveringen binnen. Andere populaire vakantie-eilanden als Rhodos en Kos tellen nog eens 23 van dat soort hotels. Ook zij krijgen niet betaald over het hoogseizoen, en door het wegvallen van bij Thomas Cook geboekte reizen voor oktober is hun reserveringenboek leeg. Zij hebben bijvoorbeeld al animatieteams vervroegd naar huis gestuurd.

Op Lesbos zijn twintig hotels getroffen, vertelt hoteleigenaar Tekes. Daarbij gaat het om kleinere aantallen toeristen en dus lagere bedragen, maar de schade is er niet minder om. Thomas Cook verzorgde meer dan 40 procent van de pakketreizen naar het eiland. Tekes heeft nog steeds gasten die zo’n vakantie hadden geboekt in zijn hotel zitten. Zij hebben aan Thomas Cook betaald, Tekes krijgt niets. Bovendien blijven zijn kosten voor bijvoorbeeld water en elektriciteit die zijn gasten gebruiken doorlopen. “Maar ik ga ze niet uit hun kamer zetten, of ze vragen extra te betalen”, zegt de hoteleigenaar vastbesloten. “Dat doen Grieken niet. Wij zijn vrienden met onze gasten.” 

Achter Tekes ligt een boot van de Portugese kustwacht, verderop nog twee van de Griekse. In het lieflijke haventje vol vissersbootjes, kleine hotels en restaurantjes herinneren ze aan dat andere probleem waar Lesbos nog steeds mee kampt: honderden vluchtelingen die per dag per boot de oversteek vanuit Turkije maken. Toen ze nog met duizenden tegelijk kwamen, in 2015, en de kustwacht veel kleiner was, hielp Tekes net als alle anderen in Molyvos mee met de eerste opvang op de kade. Het toerisme stortte dat jaar in, een hard gelag voor het kleine familiehotel. “Het ging net weer een beetje beter, en nu krijgen we dit.”

Klandizie keldert over de hele breedte

Niet alleen hotels zijn de pineut, ook bijvoorbeeld wasserettes, restaurants en andere winkels hebben minder klandizie. Het reisagentschap waar Vasilis Evangelou (42) werkt, is 87 procent van zijn omzet kwijt. Het verzorgt onder meer transfers en excursies voor klanten van Thomas Cook – de organisatie had exclusiviteit bedongen. Het gele hartvormige logo prijkt nog levensgroot op de gevel. “Mijn baas is in Athene, om te overleggen met de sector en de regering over steun”, zegt Evangelou. “Als die uitblijft, hebben we echt een probleem.” Het verlies van zijn baas is 82.000 euro. De branche wil onder meer dat de overheid de btw en inkomstenbelasting kwijtscheldt over het geld dat Thomas Cook schuldig is.

De regering wil voorlopig niet veel verder gaan dan uitstel van de btw-afdracht met een half jaar. Intussen kijkt toeristisch Lesbos ook vooruit: zijn er touroperators die het gat dat Thomas Cook achterlaat op gaan vullen? TUI is al begonnen met het uitbreiden van zijn capaciteit in Griekenland, maar voor een kleine bestemming met een imagoprobleem als Lesbos is het niet makkelijk.

Eén groot voordeel voor hoteleigenaar Tekes en zijn collega’s: het eiland kent veel vaste, hondstrouwe bezoekers. “Wij komen hier al 27 jaar, inmiddels twee keer per jaar. Het is een schitterend eiland en inmiddels hebben we hier veel vrienden”, zegt Frank Wood (75) uit de buurt van Manchester op het terras in de haven. “En altijd met Thomas Cook, want zij hadden de enige directe vlucht vanuit Groot-Brittannië.” Hoe moet dat dan nu? “Wij blijven komen”, zegt zijn vrouw Sheila (75) zonder spoor van twijfel in haar stem. “Misschien met een overstap in Athene. Of desnoods komen we zwemmen.”

Lees ook:

Eindeloos wachten op Griekse actie voor de vluchtelingen op Samos, Lesbos, Chios en Kos

Vier jaar na het begin van de vluchtelingengolf nemen internationale vrijwilligers nog steeds basis­taken als medische zorg, schoonmaak en juridische bijstand op zich, net als internationale hulporganisaties. Waarom doen de Grieken dat niet allang zelf?