Van der Gijp zat daar maar in die jurk, geen idee wat hij ermee aan moest

Begrijp me niet verkeerd: ik ben geen fan van het programma. Ik vind het geouwehoer zo slap als platgekookte bloemkool met een papje. De heren scoren graag over de rug van een ander en daarbij komt elke sekse, religie, geaardheid en huidskleur die niet gelijk is aan de hunne ongeveer even vaak aan bod.

Het zijn makkelijke grappen. Anderen belachelijk maken is de eenvoudigste vorm van humor. Ik hou er persoonlijk niet zo van. Maar er zijn veel mensen die het wel leuk vinden, getuige het succes van het programma.

Dit keer was Bo van Spilbeeck het slachtoffer, begreep ik uit de mediaberichten. De Vlaamse journalist die tot vorige week nog een man was, maar ervoor had gekozen voortaan als vrouw door het leven te gaan. Van der Gijp had zogenaamd besloten hetzelfde te doen. Hij wilde vanaf nu Renate heten. Zijn tafelgenoten waren jankend van het lachen van hun stoel gerold.

Vier mannen weten zich geen raad

Druk met het WK veldrijden, kwam ik er niet direct aan toe het gewraakte fragment te bekijken. Belangenorganisaties reageerden intussen woedend. Politieke partijen spraken zich uit. En RTL wilde in gesprek gaan met de makers. Ik verwachtte er dus van alles van, maar niet wat ik zag toen ik eenmaal op play had gedrukt.

Nee, ik vond het niet grappig. Ik vond het vooral ongemakkelijk. Ik keek naar vier mannen die zich geen raad wisten met het onderwerp. Maar ik kreeg niet de indruk dat het hun stellige intentie was iemand te beledigen. Ik kreeg zelfs niet het gevoel dat het puur als grap bedoeld was. Terwijl ik de eerste ben die in de boom klimt als mensen onheus bejegend worden, leek het hier bijna alsof de heren dit misschien, heel misschien, best wel eens bewust aan de kaak hebben willen stellen. Toegegeven: het aanvankelijk onbedaarlijke gegier van met name Johan Derksen was behoorlijk misleidend. Maar daarna hoorde je eigenlijk alleen maar wat ik vaak hoor als het over transgenders gaat.

Ik begrijp het niet, zei Derksen tot een paar keer toe, en: het is niet normaal. Zo'n leven moet toch moeilijk zijn, bracht Wilfred Genee in verschillende bewoordingen in. Van der Gijp zei inmiddels helemaal niets meer. Zat daar maar in die jurk. Ergens kreeg ik het gevoel dat hij vooral was opgejut. Als jij nu eens zegt dat je Renate wilt heten, en die pruik op zet... En toen het eenmaal zo ver was, had hij geen idee wat hij er verder mee aan moest.

'Wat ik niet meemaak, bestaat niet'

Wat me opvalt, de laatste tijd, is dat de "wat ik niet meemaak en niet voel bestaat niet"- reactie ontzettend in opkomst is. Iedereen die een beetje afwijkt van wat jarenlang de norm was in Nederland en die nu een beetje ruimte vraagt voor zijn of haar gevoelens - of dat nu gaat om huidskleur, sekse, geloof of geaardheid - wordt weggezet als politiek correcte zeikerd die zijn bek moet houden en zich moet conformeren.

Bij Johan Derksen en co had ik dat - bevooroordeeld als ik ben - ook verwacht. Maar durf eens door het puberale gegiechel heen te kijken. Luister goed. Eigenlijk zijn de heren goudeerlijk. Ze snappen het niet, dat je van man in vrouw wilt veranderen. Vinden het raar. Maar wie van ons, die niet met die gevoelens worstelt, begrijpt dat in essentie wel? Het belangrijkste volgt wat mij betreft meteen daarna, uit de mond van Derksen: als deze Bo hiermee gelukkig is, dan juich ik dat van harte toe.

En daarmee komt uit totaal onverwachte hoek precies dat wat ik zo mis in onze samenleving: je hoeft iets niet per se te begrijpen om er toch begrip voor te hebben.

Marijn de Vries fietst u elke maandag door het sportweekend. Lees hier haar eerdere columns.

Lees ook: 
Ophef? Daar zorgen de mannen van 'Voetbal Inside' wel vaker voor.

En wie wil weten hoe een bevrijd mens er uitziet, zegt Trouw-redacteur Harmen van Dijk, moet kijken naar Bo van Spilbeeck.