Een gigantische thermosfles houdt in de winter onze huizen warm
Als we allemaal van het gas af moeten en onze huizen met stroom gaan verwarmen, vergt dat op winterdagen niet alleen heel veel stroom maar ook nieuwe en kostbare elektriciteitsnetten. Met warm water in enorme thermosflessen zouden miljoenen Nederlanders er echter ook warmpjes bij kunnen zitten.
Thuis gebruik ik op donkere winterdagen zo'n 9 kWh stroom, vooral voor licht, koken en de wasmachine. Daarnaast verstook ik tot zo'n 15 kubieke meter gas. Ga ik van het gas af, dan moet ik daarvoor in de plaats geloof ik 50 kWh stroom gebruiken om mijn huis met warmtepompen warm te houden. Oftewel: op koude winterdagen verzesvoudigt mijn stroomverbruik. Net als bij de buren, net als overal in het dorp. Daarvoor heb je een veel zwaarder en heel kostbaar net nodig.
Je kunt dat voor een deel opvangen met buurt- en thuisbatterijen. Die leveren dan een deel van de benodigde stroom zonder het net te belasten. Maar er wordt ook nadrukkelijk gekeken naar warmtenetten waarbij warm water diep uit de bodem een wijk van verwarming voorziet. Een hotel bij mij in de buurt wilde dat gaan doen, maar het water zat te diep en de bron die geslagen moest worden werd te kostbaar.
De thermosfles levert niet alleen duurzame verwarming maar ook een stabieler stroomnet op
Het Brabantse bedrijf Ecovat lost het probleem heel anders op. Het bouwt een enorme ‘thermosfles’ onder de grond en slaat daarmee twee vliegen in één klap: in de winter worden huizen duurzaam verwarmd en als er teveel stroom van zonnepanelen en windmolens komt, gebruikt het die stroom en stabiliseert zo het net.
500 woningen verwarmen
Dezer dagen wordt gestart met de bouw van een vat van 32 meter doorsnee voor Het Dorp, bij Arnhem. Daarin wordt straks water verwarmd met behulp van zonnecollectoren en met warmtepompen die werken op zonne- en windenergie. De thermosfles is zo goed geïsoleerd, dat na zes maanden 90 procent van de energie die voor verwarming van het water is gebruikt, nog als warmte beschikbaar is. Zo kunnen er 500 woningen de winter doorkomen zonder het stroomnet extra te belasten.
Ecovat heeft in Drunen al een proefproject draaien dat kleiner is en daardoor een lager rendement heeft, van 70 procent. Maar het systeem heeft zich daar bewezen en als er nog grotere ecovaten worden gebouwd dan die in Het Dorp, kan het rendement oplopen naar 95 procent, verwacht het bedrijf. Dan kun je dus van het gas af zonder de stroomkabels te moeten vernieuwen.
Met 2000 ecovaten kun je 3,5 miljoen mensen duurzaam de winter door laten komen
Met 2000 grote vaten zou 20 procent van de Nederlandse woningen 's winters warm gehouden kunnen worden, heeft Ecovat berekend. Den Haag heeft al oren naar het systeem, evenals het Belgische Luik en ook in Duitsland is het idee niet onopgemerkt gebleven.
Vlieland tapt uit kleiner vaatje
Op Vlieland hebben 38 woningen in de Duinwijck al vele jaren een aansluiting op een warmtenet. Dat werd gevoed met warmte van dieselgeneratoren, en toen die niet meer nodig waren voor de stroomvoorziening kwamen er grote gasketels. Maar daar wil Vlieland van af. De oplossing lijkt nu gevonden in een soort klein ecovat, maar dan gemaakt met een grote, goed geïsoleerde zak. Daarin wordt ondergronds water bewaard dat in de zomer is opgewarmd met zonne-energie. Het systeem moet over twee jaar kunnen gaan draaien.
In Alkmaar wordt een warmtenet aangelegd dat wordt gevoed met afvalwarmte van een huisvuilverbrandingsoven. Maar dankzij steeds betere afvalscheiding houden we minder en minder afval over om te verbranden. Wellicht dat een ecovat per woonwijk straks ook in Alkmaar voor aanvullende warmte kan gaan zorgen?
In zijn weblog Vincent wil Zon belicht Vincent Dekker allerlei innovaties en ontwikkelingen op het gebied van groene energie, dichtbij en ver van huis. Lees meer afleveringen op trouw.nl/vincentwilzon.
Lees ook:
Een zak vol energie onder de vloer
Een zak vol water in je kruipruimte die je huis als het moet drie donkere winterweken warm houdt. En die pakweg 1600 kubieke meter gas per jaar bespaart. Zo’n zak zou je toch allemaal wel willen?