Eenverdieners raken verder achterop

Eenverdieners hebben, in verhouding tot stellen die samen een inkomen bij elkaar verdienen, steeds minder geld. Belastingen en toeslagen bevoordelen de tweeverdieners. De kloof met eenverdieners wordt groter, concludeert het Centraal Planbureau in een onderzoek dat vandaag naar buiten komt.

Het verschil tussen eenverdieners en tweeverdieners is een belangrijk twistpunt. In de huidige coalitie nemen ChristenUnie en in mindere mate het CDA het met regelmaat op voor gezinnen waar een van de twee partners werkt en de andere niet. D66 en VVD hechten meer waarde aan een individuelere belastingheffing waardoor met name vrouwen worden gestimuleerd om aan het werk te gaan.

In het regeerakkoord van Rutte III staat dat de belastingmaatregelen die het kabinet in petto heeft moeten zorgen voor ‘evenwicht’ tussen één- en tweeverdieners. Bij het debat over de regeringsverklaring in november zei premier Rutte dat het kabinetsbeleid ‘neutraal uitpakt’. Het kabinet remt inderdaad de groeiende belastingdruk van eenverdieners. Vooral door meer geld uit te geven aan gezinnen met kinderen. Maar de cijfers van het CPB laten zien dat bij ongewijzigd beleid op langere termijn de belastingdruk voor eenverdieners verder oploopt.

“De trend van een groeiende kloof zet door”, zegt onderzoeker Egbert Jongen van het CPB. Een- en tweeverdieners met een inkomen van 50.000 euro hadden in 2005 een belastingdruk van gemiddeld 28 procent. Vorig jaar was het verschil tussen iemand die alleen 50.000 euro verdient en een stel dat samen bruto 50.000 euro bijeenbrengt opgelopen naar 5 procentpunt (respectievelijk 31 procent en 26 procent). Bij ongewijzigd beleid groeit de kloof in 2030 naar 7 procent (32 procent bij de eenverdieners en 25 voor de tweeverdieners).

Aanrechtsubsidie

Het verschil is ontstaan nadat het kabinet Balkenende IV de wat critici noemen ‘aanrechtsubsidie’ ging afbouwen. Dit is een belastingkorting (de overdraagbare algemene heffingskorting) die een niet-werkende man of vrouw kan overdragen aan een werkende partner. Dit belastingvoordeel wordt steeds lager en is in 2030 helemaal van de baan.

Terwijl eenverdieners meer moeten betalen, kregen tweeverdieners het de afgelopen jaren steeds beter met de ene na de andere belastingverlaging onder het motto: werken moet lonen. En er kwam ook een hogere kinderopvangtoeslag.

Voor de emancipatie heeft de aanpak in ieder geval geholpen. In 2005 was 69 procent van de stellen tussen 25 en 49 jaar met jonge kinderen tweeverdiener. In 2015 was dit gestegen naar 76 procent. Het percentage economisch zelfstandige vrouwen liep op van 48 procent in 2005 naar 60 procent in 2014.

Maar denk eens na of de kloof niet te groot wordt, adviseert het CPB aan de politiek. Wat betreft verschil in belastingdruk tussen een- en tweeverdieners is Nederland koploper in de Oeso, de groep rijkere industrielanden. Jongen wijst erop dat de eenverdieners vaker lage inkomens hebben dan tweeverdieners. “Is dit nog redelijk? Het antwoord is een politieke keuze. Ik kan die niet maken. Ik draag de cijfers aan.”

Lees ook:

Zelfs de huishoudens met de hoogste inkomens krijgen jaarlijks bijna duizend euro aan toeslagen, vooral voor de kinderopvang.