Direct naar artikelinhoud

Duitsland wil snel einde noodtoestand Turkije

De Duitse minister van buitenlandse zaken Frank-Walter Steinmeier.

De Turkse regering moet er wat Duitsland betreft alles aan doen om de woensdag afgekondigde noodtoestand zo kort mogelijk te laten duren. Minister van buitenlandse zaken Frank-Walter Steinmeier maant Turkije tot proportionaliteit en het respecteren van de rechtsstaat. Hij waarschuwt dat verscheuring en verzwakking van Turkije op de loer liggen.

Erdogan had woensdagavond op voorhand gezegd dat Europese landen geen recht hebben om het uitroepen van de noodtoestand te bekritiseren.

Steinmeier trekt zich daar dus niets van aan. "Alleen bewijsbare betrokkenheid bij illegale daden, niet een vermoede politieke voorkeur, zouden tot actie van de overheid moeten leiden", aldus de Duitse minister in een verklaring die hij afgelopen nacht uitgaf.

'Onbestaanbaar'
In Oostenrijk heeft minister van buitenlandse zaken Sebastian Kurz de Turkse ambassadeur ontboden om uit te leggen wat Ankara te maken heeft met de demonstraties voor president Erdogan in Oostenrijk. Hij wil weten of Turkse autoriteiten de aanhangers van Erdogan hebben aangemoedigd om de straat op te gaan om hem steun te betuigen na de mislukte staatsgreep.

"We willen helderheid over welke kant Turkije opgaat'', aldus Kurz donderdag in een radio-uitzending van de ORF. "Ten tweede hebben we bewijs dat de pro-Erdogandemonstraties in Wenen op direct verzoek uit Turkije zijn gehouden... en dat is natuurlijk onbestaanbaar. Daar willen we met klem tegen protesteren.''

Vrijheden in gevaar
De noodtoestand in Turkije geeft de regering drie maanden lang verregaande bevoegdheden. Zo kunnen de persvrijheid en de vrijheid van vergadering worden beperkt of helemaal buiten werking worden gesteld. Erdogan liet over zijn doel geen misverstanden bestaan. Hij gaat onder meer 'het virus' uit de rangen van het leger verwijderen na de mislukte staatsgreep van vorige week.

Eerder noemde Erdogan de couppoging 'een godsgeschenk'. De autoriteiten openden direct de jacht op aanhangers van de islamitische geleerde Fethullah Gülen, volgens de president de aanstichter van de legeractie.

Erdogan kan per decreet regeren

Het uitroepen van de noodtoestand betekent volgens de Turkse grondwet dat fundamentele rechten kunnen worden beperkt of tijdelijk niet meer gelden. President Erdogan kan verregaand per decreet regeren. Maatregelen die het kabinet Erdogan in deze situatie wettelijk kan nemen zijn:

- Instelling avondklok
- Verbod op personen- en vrachtvervoer op bepaalde tijden of in bepaalde gebieden
- Toestemming voor veiligheidsdiensten om personen te fouilleren, voertuigen en huizen te doorzoeken en bewijsmateriaal in beslag te nemen
- Afsluiting bepaalde contreien en evacuatie
- Controle van verkeer te land, ter zee en in de lucht
- Verschijningsverbod kranten, tijdschriften en boeken; toestemming nodig voor publicatie
- Controle op alle radio- en tv-uitzendingen, verspreiding van tekst, beeld en geluid en zo nodig beperking of verbod