De zoetekauw is spekkoper in de super
Voedingsmiddelen zijn de afgelopen tien jaar gemiddeld 17 procent duurder geworden. Gezondere producten stegen beduidend meer in prijs dan minder gezonde - of ongezonde producten. De gezondere werden 22 procent duurder, de ongezondere 13 procent.
Dat komt onder meer doordat suiker in tien jaar tijd goedkoper is geworden. Een gemiddelde Nederlander geeft per dag 6,50 uit aan eten en drinken thuis.
Deze cijfers werden bekend gemaakt door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), waarbij het Voedingscentrum, een instelling die informatie geeft over gezond eten, de indeling maakte tussen ‘gezondere’ en ‘minder gezonde’ producten. Zo vallen volle melk en conserven, bier en wijn in de laatste categorie. Halfvolle melk, verse- en diepvriesgroenten en mineraalwater horen bij de producten die het Voedingscentrum als ‘gezond’ typeert.
Sinds 2007 werden sauzen, dressings en zakjes chips nauwelijks duurder. Snoep werd zelfs ietsje goedkoper.
Productiviteit
Dat ‘gezond’ eten meer in prijs stijgt dan ‘minder gezond’ eten, is geen verschijnsel van de laatste jaren. “In 16 van de laatste 20 jaar was dat het geval, zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS. Het CBS heeft niet onderzocht waarom dat zo is, maar een paar mogelijke verklaringen zijn er volgens Van Mulligen wel: suiker is goedkoper geworden en suiker zit vaak in producten die als ‘minder gezond’ worden gezien.
Daarbij stijgen voedingsmiddelen die industrieel worden gefabriceerd door de bank genomen minder in prijs dan andere voedingsmiddelen. “In fabrieken stijgt de productiviteit sneller dan elders”, stelt Van Mulligen. Sinds 2007 werden sauzen, dressings en zakjes chips nauwelijks duurder. Snoep werd zelfs ietsje goedkoper, suiker werd tien procent goedkoper en de gemiddelde ijsprijs daalde zelfs met 15 procent.
Fipronil-cris
Halfvolle melk steeg in tien jaar tijd met meeste in prijs: 60 procent. Dat komt deels doordat de vraag naar melk in de wereld sinds medio 2016 is gestegen, terwijl de productie van melk dat niet deed. Ook boter (‘minder gezond’) werd sinds 2007 flink duurder: zo’n 50 procent. Vooral de laatste twee jaar ging het hard. Eieren werden 37 procent duurder.
Dat komt voor een deel door de fipronil-crisis: daardoor stegen de prijzen van eieren die het bestrijdingsmiddel niet bevatten. Vers fruit werd gemiddeld 28 procent duurder sinds 2007, maar verse groenten slechts 7 procent. Het CBS merkt daarbij op dat de prijzen voor groenten en fruit deels worden bepaald door de kwaliteit van de oogsten – en dus van jaar tot jaar sterk kunnen variëren.
‘Gezonde’ dranken, zoals koffie (34 procent) en mineraalwater (33 procent) stegen door de bank genomen sterker in prijs dan ‘minder gezonde’, al was het verschil met frisdrank (32 procent) en bier (27 procent) niet groot. Opvallende uitzondering was thee: dat werd maar 8,7 procent duurder. Een gemiddeld huishouden geeft 13 procent van zijn bestedingen uit aan eten en drinken thuis: dat staat gelijk aan 6,50 euro per dag.