En wéér blijkt: Nederlanders zijn zuinig, en daar zijn ze blij mee

"We zijn niet zo slecht als we denken", zei de kersverse bondscoach Ronald Koeman deze week bij zijn aantreden. Maar, zo blijkt uit een onderzoek van ING: we zijn wel zo zuinig als we denken.

Nederlanders halen meer voldoening uit sparen dan inwoners van landen met een vergelijkbare economie. Meer dan de helft van de Nederlanders is tevreden met het spaarbedrag dat ze opzij hebben gezet. In Italië is nog geen kwart daar content mee. Zelfs een zuinig land als Luxemburg blijft achter bij Nederland als het gaat om tevredenheid over hun spaargeld, zo komt naar voren uit het onderzoek, dat onder een kleine 15.000 mensen werd gehouden in dertien Europese landen, de VS en Australië.

De Fransen denken het meest anders (dan Nederlanders) over hoe je met geld moet omgaan. Een ruime meerderheid van 58% van de Franse respondenten vindt namelijk dat juist uitgeven meer voldoening geeft dan sparen.

Clichébeeld

"Het clichébeeld van de zuinige Nederlander komt er inderdaad mooi uitrollen", zegt consumenteneconoom Senne Janssen van ING. "Net zoals vorig jaar steekt Nederland er weer met kop een schouders bovenuit als het gaat om tevredenheid met spaargeld. Dat is positief, want financiële stress geeft onrust."

Of sparen ook verstandiger is dan het geld te laten rollen hangt af van de motieven van de mensen, zegt hoogleraar Rob Alessie van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is gespecialiseerd in huishoudelijk spaargedrag.

"Voor jongeren is sparen, met een terugtredende overheid, zeer aan te bevelen. Als extra verzekering voor hun oude dag. Ook voor ouderen kan door blijven sparen verstandig zijn, bijvoorbeeld als het pensioeninkomen tegenvalt, of als ze geld willen nalaten aan hun kinderen."

Maar tevéél sparen is volgens Alessie ook niet handig: "Dan zit je als oudere met nodeloos veel geld aan het eind van je leven."

Calvinistische volksaard

Volgens Janssen van ING heeft de Nederlandse spaarzucht niet per sé te maken met de calvinistische volksaard: "Nederland is een welvarend land zonder grote ongelijkheid. Veel mensen hebben hierdoor een buffer kunnen opbouwen. Het is ook een kwestie van gemak dat we het zo goed geregeld hebben met geld opzij zetten. Bankieren gaat hier heel makkelijk, bijvoorbeeld via apps op onze telefoon. Dat vergroot het inzicht in de eigen financiën en kan zo leiden tot verstandiger spaargedrag.”

Toch blijkt uit het onderzoek ook hoezeer zuinigheid een gevoel kan zijn, een mentaliteit. Want het vermogen dat Nederlanders gemiddeld vrij beschikbaar hebben, is kleiner dan het bedrag waar mensen in andere landen een beroep op kunnen doen. Dat komt vooral doordat de meeste burgers hier via hun pensioen sparen voor hun oude dag en dat geld is niet vrij beschikbaar. In veel andere landen sparen mensen zelf voor een inkomen na hun loopbaan, met geld waar ze wel bij kunnen.

Janssen: "Mogelijk hebben Nederlandse huishoudens ook minder spaargeld nódig om zich er gelukkig over te voelen."

Geluk

Opmerkelijk in het onderzoek van ING is verder hoe vaak Nederlanders het geld voor het huishouden met hun partner op één hoop gooien. Alleen Roemeense en Amerikaanse stellen combineren het huishoudgeld vaker.

Of tevredenheid over de financiële positie rechtstreeks samenhangt met geluk, durven de onderzoekers niet te stellen, maar over het algemeen zijn de Europese landen waar mensen tevreden zijn over hun spaargeld in dit onderzoek óók de landen waar mensen zeggen zich het meest gelukkig te voelen. 

Nederland komt dan als nummer twee uit de bus, net achter Luxemburg maar zeer ruim voor Italië, waar minder dan 40 procent zegt zich gelukkig te voelen.