Nederland scoort groene onvoldoende

Het is geen fraai beeld dat zich aftekent, in het rapport dat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vandaag presenteert. Per inwoner stoot Nederland veel broeikasgassen uit, toont het rapport. Een wrang gegeven in het licht van het klimaatakkoord van Parijs, dat precies vandaag formeel in werking treedt.

Het CBS laat zien hoe Nederland scoort met SDG's. Dat zijn 'Sustainable Development Goals': zeventien doelen voor een eerlijker, schonere wereld. Alle 193 lidstaten van de Verenigde Naties tekenden er in november 2015 samen voor. De duurzame ontwikkelingsdoelen gelden voor 2030.

In het kort
-Per inwoner stoot Nederland veel broeikasgassen uit, rapporteert het CBS
-Steeds meer planten- en diersoorten dreigen hier te verdwijnen
-Vandaag treedt het klimaatakkoord van Parijs in werking

De balans

Hoe staan landen er nú voor? Het CBS maakte een Europese vergelijking, op basis van beschikbare cijfers. Onder de streep krijgt Nederland een prima rapportcijfer. Goed voor een middenmootpositie in Europa. Het gaat prima met Nederland, vat CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen samen. "We scoren goed op punten zoals fatsoenlijk werk, vertrouwen in instanties en lage corruptie." Ook over de economische ontwikkeling en over (onderdelen van) onderwijs en gezondheid is het CBS goed te spreken.

Maar strafpunten delen de rekenmeesters ook uit. Als dikste hoofdpijndossier bij het uitvoeren van de SDG's noemt het CBS natuur en klimaat. "De natuurlijke habitat in Nederland staat onder druk." Steeds meer planten- en diersoorten dreigen te verdwijnen. Voedselproductie groeit, maar slechts een fractie ervan is duurzaam. Het aandeel duurzame energie is nu nog laag (5,8 procent). Met schone energie timmert Nederland momenteel wel aan de weg, bijvoorbeeld met vijf nieuwe windparken op zee. Maar de afspraken daarover in het energieakkoord lopen tot 2023, een plan voor 2030 ontbreekt.

(Tekst loopt door onder grafiek.)

Nederland laat volgens het CBS niet alleen binnen de eigen landsgrenzen steken vallen, het trekt met het binnenlandse consumptiegedrag een zware wissel op ontwikkelingslanden. Daarmee doelt het CBS op de import van goedkope kleding en goederen, omdat Nederlanders massaal shoppen bij goedkope ketens. Dat zorgt in armere landen vaak voor arbeid onder slechte omstandigheden en voor lokale vervuiling.

Weggezakt

"Er was een tijd dat we in de wereld golden als groen land, maar we zijn weggezakt", reageert Hugo von Meijenfeldt. Hij is bij het ministerie van buitenlandse zaken de SDG-coördinator, die moet zorgen dat Nederland de afspraken waarmaakt. Volgens hem is er actie nodig om het groene gehalte van Nederland op peil te brengen. "De doelen zijn vrijwillig, maar niet vrijblijvend."

De SDG's uit 2015 volgen op de zogeheten Millenniumdoelen uit het jaar 2000, die golden voor de periode 1990-2015. De honger in de wereld halveren, armoede terugdringen. Daar konden rijke landen door ontwikkelingswerk en investeringen in ándere landen aan voldoen. "Nu moeten we het met de SDG's ook echt thuis gaan doen", meent Von Meijenfeldt.

Overheden, milieuorganisaties en bedrijven moeten er volgens hem samen uitkomen. Op 8 december vindt er een conferentie plaats over de SDG's. Daar komen zo'n 450 mensen bijeen.

Alwéér overleg en plannenmakerij over duurzaamheid? Volgens Von Meijenfeldt is een congres geen overbodige luxe. De zeventien groene doelen, met daarbij 169 subdoelen, staan niet los van elkaar. Thema's zoals water, energie en grondstoffen hangen nauw samen.

Afstemming zou onontbeerlijk zijn. want verbetering nastreven op het ene punt, kan onbedoeld verslechtering brengen op een ander terrein.