Blok berispt 'gierige woningcorporaties die stuivers poetsen'

Hij dreigt met een strafmaatregel als niet gauw meer huurwoningen worden gebouwd. Uit cijfers van de toezichthouder Autoriteit Woningcorporaties (Aw) blijkt dat corporaties vorig jaar 5,5 miljard euro hebben verdiend. Dat is 4,3 miljard meer dan in 2014. "Er is geen enkel bedrijf in Nederland dat in één jaar zoveel heeft verdiend, zelfs niet Unilever of ING", zegt Blok vandaag in een interview met het AD.

Blok vindt dat de investeringen daar ver bij achterblijven. "Woningcorporaties zijn gierig. Ze zitten hun stuivers te poetsen in plaats die in te zetten. Ik wil resultaat zien." Ze leiden volgens Blok aan een Dagobert Duck-complex. "Daardoor staan er nodeloos mensen op de wachtlijst."

Woningcorporaties zijn opgericht om goede huisvesting te bieden voor mensen met een kleine portemonnee, benadrukt de minister. "Dan kun je toch niet zeggen: het geld dat ik daarvoor heb, hou ik in mijn zak?" Als de corporaties niet snel gaan investeren, zegt Blok, dan dreigt de politiek het geld bij ze weg te halen, door de verhuurderheffing te verhogen.

Greep uit de kas

Na het aantreden van de minister in 2012 bouwden woningcorporaties minder. In 2013 stampten ze bijna 31.000 woningen uit de grond, in 2015 was dat aantal bijna gehalveerd, berekende het onderzoeksbureau ABF Research. Corporaties en belangenclubs roepen al jaren dat de verhuurderheffing hieraan ten grondslag ligt. Sinds 2013 kostte die heffing de corporaties gezamenlijk 1,7 miljard euro.

Volgens Aedes baseert Blok zich echter op achterhaalde prognosecijfers van vorig jaar en is nu al duidelijk dat woningcorporaties flink meer investeren. "Er kwamen bijvoorbeeld veel woningen met een huur onder de 600 euro bij", zegt een woordvoerder.

Voorzitter Marc Calon van Aedes stelt in het NOS Radio 1 Journaal dat Blok de problemen in de sector zelf heeft veroorzaakt. "Hij heeft met de verhuurderheffing een greep uit de kas gedaan. Corporaties zijn daarop gaan reageren, ze hebben 5000 mensen ontslagen en de kosten zijn naar beneden gegaan. En Blok heeft een ingewikkelde wet gemaakt, die ervoor zorgt dat we goedkope en dure huizen niet mogen bouwen. Dat heeft geleid tot een gat in de productie en dat ligt aan zijn beleid."

Uit onderzoek van de vereniging van woningcorporaties in november blijkt dat de betaalbare woningvoorraad is toegenomen met 0,6 procent. Het gaat dan om het aantal huurwoningen onder de grens voor huurtoeslag (618,24 euro) die in 2015 gold. "Dat lijkt weinig, maar het gaat om bijna 11.000 woningen." Het beeld dat er in de maatschappij is dat steeds minder betaalbare woningen beschikbaar zijn, klopt volgens Aedes dus niet.

Minister van vastgoedontwikkeling

Voorzitter Calon zegt tegenover de NOS dat het niet verstandig is om alles wat verdiend wordt, meteen te investeren. "Dat vind ik wel het allerstomste. We hebben 90 miljard euro schuld als corporatiesector. Dus het is heel verstandig dat er ook eens wat wordt afgelost. Eigenlijk vind ik dat Blok hiermee aangeeft dat hij geen minister van volkshuisvesting is, maar een minister van vastgoedontwikkeling."

Calon laat niets heel van het beleid en de uitspraken van de minister. "Eigenlijk is Blok bezig om de woningcorporaties kapot te maken. Wat hij nu doet is een schandaal. Het is goed dat hij niet de volgende minister voor Wonen wordt. Zijn oproep is vooral een statement om draagvlak te krijgen voor zijn beleid, maar van volkshuisvesting heeft hij niet zo veel verstand."

De Autoriteit Woningcorporaties bevestigt vandaag dat de financiële speelruimte van woningcorporaties toeneemt en wijst tegelijk op het gevaar dat de sector die ruimte te weinig benut. "Corporaties houden meer over aan de verhuur van vastgoed dan vroeger, ondanks de verhuurderheffing. Dat komt doordat de huren na 2012 sterk mochten stijgen, de corporaties op hun uitgaven bezuinigden en de rente-uitgaven daalden."

Volgens de toezichthouder kunnen de corporaties de rente op hun schulden eenvoudig dragen. "Er wordt minder geleend dan zou mogen en relatief weinig geïnvesteerd."