Van rookworst tot fluitketel: de Hema is een prachtige buit voor Boekhoorn
De Hema heeft eindelijk een veilige haven gevonden. De Nederlandse miljardair Marcel Boekhoorn ontfermt zich over de winkelketen.
De Hema kan nu weer ouderwets Hollands ‘gloreren’, was de boodschap van de nieuwe eigenaar donderdag. “Hema moet de kans krijgen zich te ontplooien en te groeien”, zei Boekhoorn op een persconferentie.
Het bedrijf wordt overgenomen door Ramphastos, het investeringsvehikel van Boekhoorn. Het bedrag dat de huidige eigenaar Lion Capital voor de Hema krijgt, is niet bekendgemaakt.
Opgelucht
Tjeerd Jegen, de topman van de Hema, toonde zich opgelucht dat het bedrijf straks niet meer in handen is van een buitenlandse durfinvesteerder. “Deze overname leidt ertoe dat de Hollandse Eenheidsprijzen Maatschappij, oftewel Hema, weer 100 procent Nederlands is. Dat is het beste voor het bedrijf, het beste voor onze klanten en voor de 19.000 medewerkers”, zei Jegen. Om het feestje te vieren, sneden Boekhoorn en Jegen een enorme tompouce aan, terwijl de camera’s klikten.
Geen goed woord heeft de miljardair over voor de manier waarop Lion Capital het bedrijf opzadelde met een schuldenlast van bijna een miljard euro
Boekhoorn stapt in het bedrijf voor de lange termijn, benadrukte hij. “Wij werken niet toe naar een exit, wij bouwen aan een merk.” De miljardair had al langer een oogje op de Hema, bekende hij. Veel langer zelfs, want hij was in de race om het ‘prachtige bedrijf’ te kopen in 2007. Wat hem nu wel lukt, lukte hem toen niet omdat Lion Capital er met de buit vandoor ging. “Lion Capital bood meer”, zei Boekhoorn met enige bitterheid in zijn stem.
Geen goed woord heeft de miljardair over voor de manier waarop Lion Capital het bedrijf opzadelde met een schuldenlast van bijna een miljard euro. “Deze loden last belemmert de groei van dit oersterke merk.” Hij wil de schuld direct terugbrengen. Met de overname lost hij al 140 miljoen euro aan schulden af en daarna komt er een plan om het vreemd vermogen in de Hema stevig terug te brengen.
Dit tot groot genoegen van Tjeerd Jegen. “Dan hebben we eindelijk ruimte om onverwachte tegenvallers op te vangen, zoals het mooie weer afgelopen zomer.”
Rechtszaken ingetrokken
Met de verkoop is het slepende conflict met de Hema-franchisenemers, verenigd in de Vereniging van Aangesloten Bedrijven (VAB), in een klap opgelost. Alle lopende rechtszaken zijn ingetrokken. Van het opzeggen van franchisecontracten is niet langer sprake. “Advocaten zijn vanaf vandaag alleen nog welkom als klant”, zei Boekhoorn donderdag met een grijns.
De Hema en de franchisenemers hadden ruzie over de verdeling van de opbrengsten van de webshop. Daar is nu een nieuwe overeenkomst voor, die volgens een woordvoerder van de VAB veel weg heeft van de afspraken die de Hema en de franchisers in 2015 maakten, maar waar de Hema later onderuit wilde. Naar verluidt zijn het de franchisenemers geweest die deze zomer met Boekhoorn als koper op de proppen kwamen, al wilde Jegen dat niet bevestigen.
Topman Jegen wil doorgaan met de internationale expansie van de Hema. Hij denkt daarbij niet zozeer aan eigen winkels, maar wil vooral het merk en de producten uitventen. “Dat kan via franchisewinkels, maar ook via shop-in-shops, hoekjes met Hema producten en via buitenlandse online platforms.” In Nederland zet de Hema in op online groei en een nieuw concept voor de winkels.
Lees verder na de foto
De geschiedenis van de Hema
Zonder de Bijenkorf was winkelketen Hema er niet geweest. Het waren namelijk twee directeuren van de Bijenkorf die in 1926 de Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam (H.E.M.A.) oprichten. De eerste winkel was in de Kalverstraat.
Woolworth
De twee directeuren van de Hema wilden met de nieuwe winkel een breder publiek aanspreken. Daarbij lieten zich inspireren door het Amerikaanse Woolworth dat winkels had waar alleen producten voor vijf of tien dollarcent werden verkocht. Ook de H.E.M.A hanteerde eenheidsprijzen van 10, 25 en 50 cent. Juist vanwege de lage prijzen stond de winkel ook wel bekend als een warenhuis voor de armen.
De rookworst werd een icoon, doordat een filiaalhouder te veel worsten had ingeslagen en besloot ze op te warmen als tussendoortje
Rookworst
De iconische rookworst was een vondst van het H.E.M.A-filiaal op de Nieuwendijk in Amsterdam. Destijds werden de worsten alleen nog koud verkocht. Toen de filiaalhouder op een dag in 1936 te veel had ingeslagen besloot hij ze op te warmen en als tussendoortje te verkopen aan het winkelend publiek. Het succesnummer werd al snel overgenomen door de andere filialen.
Reactor boormachine
Na de oorlog verdwenen de puntjes uit de naam en ook de eenheidsprijzen. Maar de Hema bleef goedkoop: het duurde tot 1969 voordat de grens van 100 gulden werd doorbroken. De kassa’s waren daar toen zelfs niet op berekend. Voor de verkoop van de Reactor boormachine moesten de caissières twee bedragen aanslaan fl.99,- en fl.1,-.
Fluitketel
Sinds de jaren tachtig organiseert de Hema ontwerpwedstrijden voor studenten. De winnaars werden lang niet altijd een succes in de winkel, maar sommige wel, zoals ‘Le Lapin’, een fluitketel die en profil aan een konijn doet denken.
Schuldenlast
Investeerder Lion Capital kocht Hema in 2007 en overlaadde het bedrijf met schulden om de aankoop te financieren. Op zich geen ongebruikelijke constructie voor investeerders die rendement uit een bedrijf willen persen, maar de kredietcrisis en de opkomst van online winkelen gooiden roet in het eten. Hema zuchtte en steunde onder de grote schuldenlast.
Albert Heijn
Het had zo maar kunnen gebeuren als supermarktconcern Ahold, bekend van Albert Heijn, eind 2010 Hema had gekocht. Maar zo ver kwam het niet. De prijs die eigenaar Lion Capital voor Hema vroeg, was net te hoog, vond Ahold.
Action
Ondertussen was de consument was steeds minder in de winkelstraat te vinden, waardoor het voor Hema moeilijker werd om voldoende te verdienen om de hoge rentelasten te kunnen betalen. Ook kreeg Hema, net als Blokker, te maken met de concurrentie van het snelgroeiende en spotgoedkope Action.
Rode cijfers
Een reorganisatie kon niet voorkomen dat de verliezen zich opstapelden. In 2014 ging het om een verlies van 189 miljoen euro, onder meer door eenmalige tegenvallers. Lion Capital besloot meer dan 220 miljoen euro bij te storten. Toch stond Hema in 2015 nog voor ruim 72 miljoen euro in het rood. Ondanks de rode cijfers bleef het bedrijf uitbreiden en dan vooral in het buitenland.
V&D
Na vijf jaar rode cijfers slaagde Hema er eind 2017 in om weer een positief resultaat neer te zetten. Het bedrijf profiteerde van het betere economische tij. Consumenten trokken de portemonnee weer. En ook het omvallen van warenhuis V&D gaf Hema de afgelopen paar jaar een steuntje in de rug.
Warmtedip
Toch bleek afgelopen zomer dat Hema nog niet uit de gevarenzone is. De warme temperaturen leidden tot een dip in de verkopen, waardoor de omzet zelfs kromp. Bovendien viel de omzetgroei online enorm tegen.
Internationale expansie
Topman Tjeerd Jegen bouwde het bedrijf de afgelopen jaren internationaal steeds verder uit. Het bedrijf heeft nu 750 winkels in negen landen en ruim 19.000 medewerkers. Onlangs opende Hema de eerste winkel in Abu Dabhi.
Lees ook:
Wat er misgaat bij de Hema
Weer staat de Hema in de etalage. Het warenhuis groeit hard maar blijft verlies lijden. Wat ooit zijn kracht was - de Hema is van iedereen - is nu zijn zwakte, zeggen kenners.
Hema-top haalt uit naar franchisenemers
Het warenhuis geeft zelfstandige filiaalhouders de schuld van de in juni mislukte verkoop van het bedrijf.
Waarom het warenhuis op sterven ligt
De Canadese warenhuisketen Hudson’s Bay draait in Europa met zware verliezen. Andere ketens presteren matig. Retailspecialist Paul Moers geeft warenhuis-college.