Direct naar artikelinhoud
interview

'Eurlings kan beter aftreden, ook al kost dat Nederland zijn enige IOC-zetel'

Camiel EurlingsBeeld anp, afp

Hoogleraar sport en recht Marjan Olfers vindt dat IOC-lid Eurlings moet aftreden, ook al heeft de Nederlandse sport daarna geen enkele vertegenwoordiger meer bij de hoogste sportkoepel. 

Eurlings' gedrag in de nasleep van de mishandeling in 2005 van zijn toenmalige vriendin strookt volgens de hoogleraar niet met de olympische waarde van verbroedering. “Zijn geloofwaardigheid als sportbestuurder is weg omdat hij zijn vriendin heeft mishandeld en daarom van besproken gedrag is. Zijn positie is onhoudbaar.”

De zaak is juridisch al afgedaan. Waarom moet hij alsnog aftreden?

“Allereerst omdat hij zijn vriendin heeft geslagen. Laten we wel wezen: dat is een zeer ernstig vergrijp. Zeker in de context waarin we nu leven. De positie van vrouwen wordt door de hele MeToo-discussie veel besproken. Je moet met je handen van vrouwen af blijven. Als je in aanraking komt met huiselijk geweld hoor je als bestuurder je verantwoordelijkheid te nemen. 
"Hij had uit hoffelijkheid meteen zijn excuses moeten aanbieden en terug moeten treden. Als je dat snel doet zijn mensen over het algemeen ook wel vergevingsgezind. Nu keert de publieke opinie zich tegen hem. Dat heeft hij aan zichzelf te wijten, omdat hij niet eerder openheid van zaken heeft gegeven en nu pas excuses heeft gemaakt, die niet als oprecht worden ervaren.”

Voor de Nederlandse sport zou het niet goed zijn als hij aftreedt, maar dat betekent nog niet dat hij daarom maar aan moet blijven.

NOC-NSF vergadert volgende week over de zaak Eurlings. Wat kan de sportkoepel doen?

“Formeel heel weinig. In de statuten van NOC-NSF staat dat iemand alleen door het IOC zelf geschorst kan worden. Dat is geen wenselijke situatie, daarom moeten de statuten van de sportkoepel ook worden aangepast. Als je een lid hebt dat niet gewenst is, hoor je die uit je gelederen te kunnen zetten. NOC-NSF heeft al eerder aan hem gevraagd of hij terug zou willen treden vanwege de kwestie, maar dat deed hij niet.
"Ik hoop dat er een duidelijk statement komt om hem toch die richting op te bewegen. Maar hij zal zelf die stap moeten nemen. Het lijkt me zeer onwenselijk dat hij straks vrolijk naast de koning gaat zitten om de medailles die in Pyeongchang worden gewonnen door Nederlandse sporters te vieren. De samenleving krijgt hierdoor het gevoel dat mensen op hoge posities een andere behandeling krijgen dan gewone mensen.”

Heeft het IOC wel de macht om leden te schorsen?

“In het verleden is het wel gebeurd dat corrupte bestuurders die stemmen hebben geronseld of landen hebben omgekocht zijn weggestuurd. Maar dat zijn de extreme gevallen. In het IOC heb je te maken met landen die bijzondere wetten hebben. Er zitten landen bij met wetten waarin staat dat je een vrouw mag slaan en dat homoseksualiteit verboden is. Andere landen staan kindhuwelijken toe. Noord-Korea en Iran zitten ook gewoon in het IOC. Die kunnen heel anders tegen de zaak Eurlings aankijken dan wij doen met onze normen en waarden.
"Je kunt alle landen die er anders over denken wel uitsluiten, maar dat gaat vanwege de olympische verbroederingsgedachte niet. Om te verbinden moet je bij elkaar blijven. Het is nog nooit gebeurd dat het IOC iemand naar huis heeft gestuurd vanwege misdragingen in de privésfeer. De ethische commissie van het IOC heeft zich al over de kwestie Eurlings gebogen, en ze vonden het geen zaak. Het zou goed zijn als er iets verandert waardoor het wel mogelijk is om iemand weg te sturen als een bestuurder in eigen land onder vuur komt te liggen.” 

Kan Eurlings een vervanger aandragen, mocht hij vertrekken?

“Zo makkelijk is dat niet. Voor de Nederlandse sport zou het niet goed zijn als hij aftreedt, maar dat betekent nog niet dat hij daarom maar aan moet blijven. Ik vind het nog veel erger dat iemand nog steeds in zo’n positie zit na een geweldincident met een voormalige partner. Als hij meteen was afgetreden toen er twee jaar geleden aangifte tegen hem was gedaan, had hij misschien nog een vervanger aan kunnen dragen. Dat wordt nu veel moeilijker. De kans is groot dat ze zijn zetel aan een ander land geven. Dat zou jammer zijn, want dan houden we helemaal geen Nederlandse IOC-leden meer over terwijl we er ooit vier tegelijk hadden. 

"Als Eurlings niet meer in NOC-NSF zit, kan hij namelijk ook niet meer in het IOC zitten. Als je bijvoorbeeld ooit de Olympische Spelen naar Nederland zou willen halen is het wel heel fijn als je daar iemand rond hebt lopen, want niet elk land heeft dat. Nederland heeft al vrij weinig vertegenwoordigers in buitenlandse besturen. Wij beheersen het diplomatieke spel niet zo goed. We zijn agressief en brutaal en denken dat we de wijsheid in pacht hebben. Zonde, want we willen wel graag blijven uitdragen dat mannen en vrouwen bijvoorbeeld gelijk zijn, en dat homoseksualiteit hier geaccepteerd is. Wat dat betreft kunnen we iets leren van de Belgen. Die zijn veel meer bescheiden en brengen dingen op een Bourgondische manier met meer tact. Jacques Rogge (IOC voorzitter van 2001 tot 2013, red.) is daar een uitstekend voorbeeld van geweest.”

Wat is er precies gebeurd?

Zomer 2015 Camiel Eurlings ruziet met zijn vriendin, die inmiddels zijn ex is. Zij houdt daar onder meer een gebroken elleboog en een hersenschudding aan over.

December 2015 De intussen ex-vriendin doet aangifte vanwege mishandeling. Het OM start een onderzoek.

Juli 2016 Eurlings doet aangifte tegen zijn ex vanwege smaad en poging tot afpersing of chantage. Het OM wijst dat terzijde.

Begin 2017 Bestuurders van sportkoepel NOC-NSF wensen Eurlings aftreden als bestuurslid bij het IOC. Hij gaat daar niet op in.

Maart 2017 Eurlings accepteert een schikkingsvoorstel van het OM. Hij krijgt een taakstraf opgelegd.

Zomer 2017 De ethische commissie van het IOC bestempelt de kwestie als een privézaak en doet er verder niets mee.

September 2017 Eurlings krijgt een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) die hij nodig heeft als bestuurder van sportkoepel NOC-NSF. Die vereist een VOG, juist naar aanleiding van de zaak-Eurlings. De justitiële dienst die zijn aanvraag in behandeling neemt, vindt de kwestie niet hinderlijk voor zijn werk.

December 2017 NOC-NSF wil dat Eurlings openheid geeft. Na een verklaring zonder excuses, komt Eurlings na een stortvloed aan kritiek op 30 december alsnog met publieke excuses. NOC-NSF vergadert volgende week over wat ze met Eurlings aan moeten.

Lees ook:  Camiel Eurlings biedt excuses aan voor mishandelen vriendin en:  Ondanks een strafblad mag Camiel Eurlings sportbestuurder blijven