Universiteiten leggen het er in persberichten graag dik bovenop

Nieuwsberichten over datzelfde onderzoek zijn in 29 procent van de gevallen te zwaar aangezet. Dat schrijft een onderzoeksgroep uit Leiden in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTVG), nadat ze alle 129 persberichten en 185 bijbehorende nieuwsberichten in de media van 2015 analyseerden.

Artsen en wetenschappers moeten daarom langer met de communicatieafdeling van het ziekenhuis of de universiteit om tafel voor ze hun nieuwe onderzoek naar buiten brengen, concludeert het team. Ze moeten een lijstje af om te kijken of hun eigen onderzoek niet te sterk aangezet naar buiten wordt gebracht. Gebeurt dat niet, dan zitten patiënten door het lezen van de krant af en toe met te hoge verwachtingen in de spreekkamer.

Want is een persbericht overdreven, dan geldt dat voor negen op de tien nieuwsberichten op basis van dat persbericht ook. Slechts 6 procent van de mediaberichten overdreef de conclusies terwijl het persbericht dat niet deed. In het onderzoek zagen de media-onderzoekers ‘relatief vaak’ dat tekst uit persberichten één op één in het nieuwsbericht kwam.

Te genuanceerd

Soms drukken onderzoekers zichzelf eindeloos genuanceerd uit, en moeten persvoorlichters er misschien conclusies uit trekken. Maar de Leidse onderzoekers kwamen hardere voorbeelden tegen.

“Neem onderzoek uit 2015 waaruit bleek dat beweging mógelijk helpt tegen werkgerelateerde ziekten als een burn-out”, zegt onderzoeker Peter Burger. “Het persbericht opende met een andere, hardere boodschap: ‘beweging blijkt goede remedie tegen werkstress’.” 

Een ander voorbeeld is een persbericht over de heilzame werking van het eten van nootjes. “Als je maar een handje nootjes per dag eet, ben je beschermd tegen allerlei ziektes, schreven kranten. Terwijl het in het onderzoek ging om relatie tussen die twee, niet om een causaal verband.”